بازگشت

عزت نفس و دوري از ذلت


انسان به عزت نفس و تكريم شخصيت بيش از همه چيز نيازمند است انسان مي تواند رنج گرسنگي و تشنگي را تحمل كند و با فقر و نداري بسازد اما تحقير شخصيت و آزردگي روح و روان و پايمال شدن عزت انسان بسادگي قابل رفع و جبران نيست، ممكن است تا پايان عمر انسان را آزار دهد، خداوند عزيز انسان را عزيز آفريده و هرگز به او اجازه تحقير ديگران و يا شخصيت خودش را نداده. امام صادق (عليه السلام) فرمود: «خداوند تمام امور مؤمن را به خود او واگذار نموده، ولي به او واگذار نكرده است (و اجازه نداده) كه ذليل باشد آيا سخن خدا را نشنيده اي كه مي فرمايد: «عزت از آن خدا و رسول او و مؤمنان است ولي منافقان نمي دانند، پس مؤمن هميشه عزيز است و ذليل نمي باشد» [1] .

به همين جهت يكي از انتظارات مهم حضرت عسكري (عليه السلام) در دوران غيبت امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) اين است كه شيعيان عزيز و با عزت باشند و هرگز خود را ذليل نكنند، در يكجا فرمود: «ما اقبح بالمؤمن ان تكون له رغبة تذله; [2] چه زشت است براي مؤمن (و شيعه) دل بستن به چيزي كه وي را خوار مي سازد».

و در جاي ديگر دلسوزانه نصيحت نمود كه: «لا تمار فيذهب بهاؤك و لا تمازح فيحقر عليك; جدال و كشمكش مكن زيرا ارزش و شخصيت تو را از بين مي برد (و موجب خواري انسان مي شود) و شوخي (بيش از حد) مكن تا مردم به تو جرأت جسارت پيدا نكنند.» [3] .

و گاه راهكارهاي رسيدن به عزت و دوري از ذلت را به شيعيان ارائه مي دهد و قاطعانه مي فرمايد: «ما ترك الحق عزيز الا ذل و لا اخذ به ذليل الا عز; هيچ عزيزي حق را رها نكرد مگر آنكه خوار و ذليل شد، و هيچ ذليل و خواري به حق عمل نكرد مگر آن كه عزيز گرديد» [4] .


پاورقي

[1] ميران الحكمه، ج 5، ص 1957.

[2] تحف العقول، ص 520.

[3] بحارلانوار، ج 75، ص 371، ميزان الحكمه، ج 9، ص 135.

[4] تحف العقول، ص 520 و در چاپ انتشارات آل علي (ع)، ص 894، روايت 35.