بازگشت

سبك تفسير


تفسير منسوب به امام حسن عسكري (ع)، تفسير روايي است كه سوره فاتحه و بخشي از سوره بقره را دربردارد.

سبك نگارش آن را در ويژگيهاي زير مي توان برشمرد:

1. شيوه پردازش آن، در برخي موارد، ساختار روايي خود را از دست داده است. البته اين سخن، بر عدم صدور آن از معصوم دلالت ندارد؛ زيرا در روايتها، نقل به مضمون رواست. همچنين با توجه به اين كه راويان اهل گرگان بودند و به زبان عربي تسلط كامل نداشتند، از اين رو در مواردي روايتها را از امام (ع) دريافته و مضمون را نقل كرده اند و اين تغيير و تبديل، آشفتگيها و اضطرابهايي را در متن پديد آورده است.

2. تفسير آيات گاه به صورت تأويل انجام شده، بيشترين تأويلها در معجزات پيامبر (ص) و امامان معصوم (ع) نقل شده است.

3. به اسباب نزول آيات، كمتر توجهي شده است، هر چند به مصاديق آيات تأكيد شده است.

4. از ابزار تفسيري چون: صرف، نحو، معاني، بيان، بديع، لغت و... در تبيين كلمات و جملات، استفاده نشده است.

5. بحثهاي فقهي، اصولي، كلامي، فلسفي و ديگر علومي كه به گونه اي با تفسير و آيات قرآن ارتباط پيدا كرده اند، در اين تفسير مطرح شده است.

6. تفسير چنان نشان مي دهد كه به فرض درستي انتساب به امام (ع)، به انگيزه نگارش تفسير نوشته نشده است، بلكه هدف، برگزاري كلاس قرآني و تربيت و آشنا ساختن شاگردان مهاجر، كه بعداً راويان تفسير قرار گرفتند، با معارف قرآن و آگاهي دادن آنان به جايگاه اهل بيت در قرآن بوده است.

7. روايتها، بيشتر طولاني و مفصل ذكر شده اند، گاه يك روايت، چندين صفحه را در بر مي گيرد.