بازگشت

دستورالعمل هاي عرفاني


حضرت عسكري عليه السلام در رهنمودها و دستورالعمل هاي مختلفي مردم را به رفتارهاي انساني و سلوك معنوي دعوت مي نمود. آن بزرگوار گاهي در نامه هاي خصوصي و عمومي مطالب خويش را به مشتاقان حقيقت عرضه مي داشت. يكي از دستورالعمل هاي امام عسكري عليه السلام كه براي جويندگان سعادت بويژه شيعيان راهگشا و قابل تأمل است، رهنمود آن حضرت در ضمن نامه اي به اسحاق بن اسماعيل نيشابوري [1] از اصحاب مورد اعتماد آن وجود گرامي است؛ پيشواي يازدهم در فرازي از آن رهنمود چنين مي نگارد: «فاعلم يقينا يا اسحاق! انه من خرج من هذه الدنيا اعمي فهو في الآخرة اعمي و اضل سبيلا، يابن اسماعيل! ليس تعمي الابصار ولكن تعمي القلوب التي في الصدور، وذلك قول الله في محكم كتابه [2] حكاية عن الظالم اذ يقول «رب لم حشرتني اعمي وقد كنت بصيرا قال كذلك اتتك آياتنا فنسيتها وكذلك اليوم تنسي » [3] .

اي اسحاق! يقينا بدان هر كس از اين دنيا نابينا [و گمراه] رود او در آخرت نيز نابينا و گمراه خواهد بود. اي پسر اسماعيل! مقصود از نابينايي، كوري چشم نيست، بلكه قلبهايي كه در اندرون سينه ها قرار دارد كور مي شوند و اين همان سخن پروردگار متعال است كه در كتاب محكم خويش از زبان ستمگري حكايت مي كند كه وي [هنگامي كه روز قيامت نابينا محشور مي شود با اعتراض به خداوند] مي گويد: «خداوندا! چرا مرا نابينا محشور كردي، در حالي كه در دنيا بينا بودم. خداوند مي فرمايد: همچنان كه در دنيا آيات ما به تو رسيد و آنها را به فراموشي سپردي، همينطور امروز تو از فراموش شدگاني ».


پاورقي

[1] اسحاق بن اسماعيل نيشابوري از بزرگان شيعه و از محدثين مورد اطمينان در نزد ائمه اهل بيت عليهم السلام بود. امام عسكري عليه السلام در تجليل از مقام وي فرمود: «فاتم الله يا اسحاق علي من كان مثلك - ممن قد رحمه الله و بصره بصيرتك - نعمته، و قدر تمام نعمته دخول الجنة؛ اي اسحاق! خداوند نعمت خود را براي هر كسي كه مثل توست - كه خدا به او مهر ورزيده و همچون تو او را بينايش گردانيده - كامل گرداند و تمام نعمت خود را با بهشت رفتن مقدر فرمايد.» (مهج الدعوات، ص 63 - 67).

[2] طه / 125 و 126.

[3] تحف العقول، ص 484؛ معجم رجال الحديث ج..، ص 222.