1- در كتاب تحف العقول روايت شده كه حضرت عسكري عليه السلام فرمود : جدال مكن ، كه احترامت از بين مي رود و شوخي مكن ، كه بر تو دلير مي شود.

2- و فرمود : هركه به پايين نشستن در مجلس خشنود باشد، پيوسته خدا و فرشته ها بر او رحمت فرستند تا برخيزد.

3- و فرمود : از گناهاني كه آمرزيده نشود اين است كه كسي بگويد : كاش جز بر اين گناه مؤاخذه نشوم ! سپس فرمود : شرك در ميان مردم ، از جنبش ] صداي پاي [ مورچه بر روپوش سياه در شب تار نهان تر است.

4- و فرمود : « بسم الله الرحمن الرحيم » به اسم اعظم خدا ، از سياهي چشم به سفيدي اش نزديك تر است.

5- و فرمود : دوستي نيكان به نيكان ثواب است براي نيكان و دوستي بدان به نيكان نيز ثواب است براي نيكان . و دشمني بدان با نيكان زينت نيكان است و دشمني خوبان با بدان ، رسوايي است براي بدان.

6- و فرمود : سلام كردن بر هركه بر تو بگذرد و نشستن در هر جا ، جز صدر مجلس از تواضع محسوب مي شود.

7- و به شيعيان خود فرمود : شما را وصيت مي كنم به تقواي الهي ، پارسايي در دينتان ، اجتهاد و كوشش براي خدا ، راست گويي و پرداخت امانت به كسي كه شما را امين دانسته



[ صفحه 338]



السجود ، و حسن الجوار ، فبهذا جاء محمد صلي الله عليه و آله . صلوا في عشائرهم ، واشهدوا جنائزهم ، و عودوا مرضاهم ، و أدوا حقوقهم ؛ فان الرجل منكم اذا ورع في دينه ، و صدق في حديثه ، و أدي الأمانة ، و حسن خلقه مع الناس قيل : هذا شيعي فيسرني ذلك . اتقوا الله و كونوا زينا و لاتكونوا شينا ، جروا الينا كل مودة ، وادفعوا عنا كل قبيح ، فانه ما قيل فينا من حسن فنحن أهله ، و ما قيل فينا من سوء فما نحن كذلك . لنا حق في كتاب الله ، و قرابة من رسول الله ، و تطهير من الله لايدعيه أحد غيرنا الا كذاب . أكثروا ذكر الله ، و ذكر الموت ، و تلاوة القرآن ، و الصلاة علي النبي صلي الله عليه و آله ؛ فان الصلاة علي رسول الله عشر حسنات احفظوا ما وصيتكم به ، و أستودعكم الله و أقرأ عليكم السلام . [1] .

8. و قال عليه السلام : ليست العبادة كثرة الصيام و الصلاة ، و انما العبادة كثرة التفكر في أمر الله . [2] .

9. و قال عليه السلام : الغضب مفتاح كل شر. [3] .

10. و قال عليه السلام : أقل الناس راحة الحقود. [4] .

11. و قال عليه السلام : قلب الأحمق في فمه ، و فم الحكيم في قلبه . [5] .

12. و قال عليه السلام : لايشغلك رزق مضمون عن عمل مفروض . [6] .

13. و قال عليه السلام : خصلتان ليس فوقهما شي ء : الايمان بالله ، و نفع الاخوان. [7] .

14. و قال عليه السلام : ليس من الأدب اظهار الفرح عند المحزون . [8] .



[ صفحه 339]



] و امانتي نزد شما نهاده [ نيكوكار باشد يا بدكار و طول دادن سجده و خوش همسايگي ، كه حضرت محمد صلي الله عليه و آله به همين دستورات ] و اجراي همين كارها [ آمده است . در ميان قبيله هاي مردم نماز بخوانيد ] و در جماعت هايشان حاضر شويد [ و در مراسم جنازه هايشان حضور به هم رسانيد و بيمارانشان را عيادت كنيد و حقوقشان را بدهيد ، كه به راستي هرگاه مردي از شما در دين خود پارسا باشد و در گفتارش راست گو و امانت پرداز و خلق و خويش با مردم نيكو باشد ، گويند : اين مرد شيعه است و همين مطلب مرا خوشحال كند. از خدا بترسيد و زيور ما باشيد و ننگ ما نباشيد. دوستي ها را به سوي ما جلب كنيد و زشتي ها را از ما دفع كنيد ، كه به راستي هرچه خوبي درباره ي ما گفته شود ، ما شايسته ي آن هستيم و هر بدي درباره ي ما گويند ما آن گونه نيستيم . ما را در كتاب خدا حقي است و خويشاوندي با رسول خدا و پاكيزگي از طرف خدا ، كسي ادعاي آن را جز ما نكند ، مگر دروغ گو . بسيار به ياد خدا و مرگ باشيد و تلاوت قرآن و درود بر پيغمبر صلي الله عليه و آله را زياد كنيد ، كه به راستي درود بر رسول خدا صلي الله عليه و آله ده حسنه دارد ، آنچه كه شما را بدان وصيت كردم حفظ كرده ] فراموش نكنيد [ شما را به خدا مي سپارم و سلام بر شما مي فرستم.

8- و فرمود : عبادت بيشتر روزه گرفتن و نماز خواندن نيست ، همانا عبادت انديشه ي بيشتر در امر خدا است.

9- و فرمود : خشم ، كليد هر بدي است .

10- و فرمود : كم آسايش ترين مردم ، كينه توز است.

11- و فرمود : دل نابخرد در دهان او است و دهان خردمند فرزانه در دلش.

12- و فرمود : توجه به رزق و روزي كه براي تو ضمانت شده ، از كار واجبت باز ندارد.

13- و فرمود : دو خصلت است كه بالاتر از آن دو چيزي نيست : ايمان به خدا و سود رساندن به برادران .

14- و فرمود: شادماني كردن در پيش شخص غمگين ، از بي ادبي است.



[ صفحه 340]



15. و قال عليه السلام : التواضع نعمة لايحسد عليها . [9] .

16. و قال عليه السلام : من وعظ أخاه سرا فقد زانه . و من وعظه علانية فقد شانه . [10] .

17. و قال عليه السلام : ما من بلية الا و لله فيها نعمة تحيط بها . [11] .

18. في الدرة الباهرة قال أبومحمد العسكري عليه السلام في حديث : جعلت الخبائث في بيت ، و جعل مفتاحه الكذب ، اذا نشطت القلوب فأودعوها و اذا نفرت فودعوها . اللحاق بمن ترجو خير من المقام مع من لا تأمن شره ، من أكثر المنام رأي الأحلام (الظاهر أنه عليه السلام يعني أن طلب الدنيا كالنوم و ما يصير منها كالحلم ). [12] .

19. في أعلام الدين ؛ قال عليه السلام : خير اخوانك من نسي ذنبك ، و ذكر احسانك اليه . [13] .

20. و قال عليه السلام : أضعف الأعداء كيدا من أظهر عداوته . [14] .

21. و قال عليه السلام : حسن الصورة جمال ظاهر ، و حسن العقل جمال باطن . [15] .

22. و قال عليه السلام : من آنس بالله استوحش الناس ، و علامة الأنس بالله الوحشة من الناس . [16] .

23. و قال عليه السلام : جعلت الخبائث في بيت و الكذب مفاتيحها . [17] .

24. و قال عليه السلام : من ركب ظهر الباطل نزل به دار الندامة . [18] .



[ صفحه 341]



15- و فرمود : تواضع نعمتي است كه بر آن حسد نبرند.

16- و فرمود : هركه نهاني برادر خود را پند دهد او را آراسته و هركه در برابر ديگران پندش دهند او را زشت كرده است.

17 - و فرمود : هيچ بلايي نيست ، مگر اين كه در پيرامونش از طرف خدا نعمتي است .

18- و در الدرة الباهره است كه امام عسكري عليه السلام در حديثي فرمود : همه ي زشتي ها را در خانه اي نهاده اند و كليدش دروغ است . هرگاه دل ها نشاط داشت علم و حكمت در آنها برجا نهيد و هرگاه بي نشاط بود ، آنها را رها كنيد . پيوستن به كسي كه اميدي به او داري بهتر است از ماندن همراه كسي كه از شرش ايمن نيستي . كسي كه زياد بخوابد ، خواب هاي آشفته بيند ] ظاهر آن است كه منظور حضرت اين است كه طلب دنيا همانند خواب است و دستاورد آن همانند خواب آشفته [.

19- و در اعلام الدين است كه فرمود : بهترين برادرانت كسي است كه خطايت را از ياد ببرد و احساني كه به او كرده اي از ياد نبرد.

20- و فرمود : ناتوان ترين دشمنان در حيله گري ، كسي است كه دشمني خود را اظهار كند.

21- و فرمود : زيبايي صورت ، زيبايي آشكار است و زيبايي عقل و خرد ، زيبايي درون است.

22- و فرمود : كسي كه به خدا انس گيرد از مردم وحشت كند و نشانه ي انس با خدا ، همان وحشت و هراس از مردم است.

23- و فرمود : همه ي زشتي ها را در خانه اي نهاده اند و دروغ كليدهاي آن خانه است.

24- و فرموده : كسي كه بر پشت مركب باطل سوار شود ، وي را به سراي پشيماني فرود آورد .



[ صفحه 342]



25. و قال عليه السلام : من كان الورع سجيته ، والكرم طبيعته ، والحلم خلته كثر صديقه ، و الثناء عليه . [19] .

26. و قال عليه السلام: ان الوصول الي الله عزوجل سفر لايدرك الا بامتطاء الليل . [20] .



[ صفحه 343]



25- و فرمود : كسي كه پارسايي شيوه اش ، بزرگواري خويش و بردباري خصلتش باشد، دوستانش بسيار گردند و مدح و ثنايش زياد شود.

26- و فرود : به راستي كه وصول به مقام قرب خداي - عزوجل - سفري است كه كسي بدان نرسد، جز به پيمودن شب ] و شب زنده داري [.

تذكر پاياني

در كتاب روضه ي بحارالأنوار كه اين گلچين از روي آن تنظيم شده ، از حضرت بقية الله الاعظم امام زمان - ارواحنا فداه - اندرزي ذكر نشده بود ؛ از همين رو در اين جا نيز از آن بزرگوار اندرزي نقل نمي شود.

خداي منان را سپاسگزارم كه بار ديگر اين توفيق را نصيب اين بنده ي ناتوان و شرمسار درگاهش فرمود ، كه با جمع آوري گلچيني از سخنان حكمت آميز رسول خدا صلي الله عليه و آله و ائمه ي معصومين عليهم السلام از روي يكي از آثار نفيس علماي شيعه و ترجمه ي آن خدمتي به نشر آثار اهل بيت نموده و - ان شاء الله تعالي - از اين طريق ، ذخيره اي براي روز وانفساي خويش تهيه نموده باشم.

والحمدلله اولا و آخرا

سيد هاشم رسولي محلاتي

23 رجب الخير 1419

برابر با 77/8/22