بازگشت

امام شناسي در گفتار امام هادي


هر يك از ائمه ي دوازده گانه ي ما - كه همواره درودهاي خداوند بر انوار مقدس ايشان باد - نه تنها راهبر امت و بيانگر احكام اسلام و قرآن بودند كه امام معصوم در فرهنگ شيعي، نور الهي در زمين، حجت كامله ي حق بر همه ي جهانيان و محور كاينات هستي، واسطه ي فيض ميان آفريدگار و آفريدگان، آيينه ي نوراني كمالات ماورايي، برترين قله ي فضايل انساني، مجموعه ي همه ي خيرها و نيكي ها، تجلي گاه علم و قدرت خداي متعال، نمونه ي كامل انسان واصل به خدا، معصوم و بري از سهو و نسيان و خطا، در ارتباط با ملكوت گيتي و جهان غيب و فرشتگان، آگاه به «ماكان» و «ما يكون» دنيا و جهان آخرت و گنجينه ي اسرار الهي و وارث همه ي كمالات انبيا است.

آري، وجود مبارك محمد و آل محمد عليهم السلام مركز پرگار وجود، و سيطره ي ولايت ارجمندشان فوق ولايت انبيا و مرسلان چنان است كه براي غير ايشان قابل درك نيست و به جعل خداي سبحان ويژه ي پيامبر صلي الله عليه و اله و اهل بيت معصومين اوست و هيچ طمع كننده اي در آن امكان طمع ندارد.

آنچه در منزلت و مقام واقعي امامان معصوم برشمرديم و بيش از آن، بنابر نص كتاب الهي و روايات معتبر از پيامبر و ائمه عليهم السلام قابل اثبات است و در كتاب هاي مختلف شيعه، بررسي و بيان شده است و اين مختصر را مجال تطويل و ايراد دليل نيست.



[ صفحه 63]



مولاي مكرم ما، دهمين خورشيد آسمان امامت، امام هادي عليه السلام بر ما شيعيان منت نهاده و انعام فرموده است كه در گفتار شگرف و ژرف خويش در زيارتي به نام «زيارت جامعه» تكاور سخن را در مرغزاري از معارف جان پرور الهي به جولان درآورده و از درياي دانش خود باراني در و گهر بر تارك دوستان راستين سلسله ي عزيز امامت نثار نموده و در خور عقول ما و نه سزاوار حقيقت امام، گوشه هايي از طرائف بوستان خدا را حكايت فرموده است؛ و جان ما فداي خاك او باد كه ما خاكيان را به شعاع فروزان سخن خويش با آسمان عظمت و جلال الهي آشنا ساخته و ما تشنگان زلال ولاي آن گراميان را به سرچشمه هاي بهشتي كوثر خدا رهنمون گشته است.

امام عزيز حضرت هادي عليه السلام به خواهش يكي از دوستان و شيعيان، براي زيارت امامان معصوم عليهم السلام كلماتي را تعليم فرمودند كه دريغمان مي آيد در اين كتاب كه از زندگي آن بزرگوار سخن مي گوييم، خوانندگان را از ذكر آن كه در واقع آموزنده ي فهرستي از امام شناسي است، محروم بداريم.

برخي از بزرگان علما اين زيارت را بهترين زيارات جامعه دانسته اند. بزرگ مرداني چون شيخ صدوق (متوفاي 381 هجري) آن را در كتاب «من لا يحضره الفقيه» [1] و كتاب «عيون اخبار الرضا عليه السلام» [2] و شيخ طوسي (متوفاي 460 هجري) در كتاب «تهذيب الاحكام» [3] نقل كرده اند. [4] .



[ صفحه 64]



شيوايي كلام و والايي مضمون و دانش و معرفتي كه در آن موج مي زند خود گوياي اصالت اين زيارت و معرف دانش ارجمند و الهي گوينده ي آن است. اميد آنكه رهروان راه ائمه عليهم السلام از اين گوهر فروزان گنجينه ي معارف شيعه غفلت ننمايند و در زيارت امامان بزرگوار چه در حرم آن عزيزان و چه از راه دور با اين كلمات پر نور زيارت كنند.

گفتني است كه ما متن و ترجمه اين زيارت را در بخش «ادب زائر در آستانه مقدسه سامرا» خواهيم آورد.


پاورقي

[1] ج 2، ص 609، چاپ مكتبة الصدوق تهران. شيخ صدوق در آغاز كتاب من لا يحضره الفقيه مي نويسد: من چيزهايي را در اين كتاب ذكر مي كنم كه به آن فتوا مي دهم و آنها را حجت شرعي بين خود و خداي خود مي دانم؛ ج 1، ص 3، چاپ تهران.

[2] ج، ص 277، چاپ منشورات اعلمي تهران.

[3] ج 6، ص 95، چاپ تهران.

[4] علامه ي مجلسي رحمه الله در مورد اين زيارت فرموده است:

زيارت جامعه از نظر سند صحيح ترين زيارات و از جهت متن و فصاحت و بلاغت، بهترين زيارات است.(بحارالانوار: ج 102، ص 144).

و مجلسي اول پدر علامه مجلسي مي فرمايد:

در مكاشفه اي كه در حرم مطهر حضرت اميرمؤمنان علي برايم رخ داد، خدمت امام عصر - ارواحنا فداه - مشرف و با صداي بلند زيارت جامعه را خواندم. پس از اتمام زيارت آن حضرت فرمودند: خوب زيارتي است.

آن گاه مجلسي اول مي گويد: من در اكثر اوقات به اين زيارت مداومت دارم و شكي نيست كه اين زيارت از امام هادي عليه السلام است و به تقرير صاحب الزمان عليه السلام رسيده و متن آن كامل ترين و بهترين زيارات است (روضة المتقين: ج 5 ص 451).

مرحوم حاجي نوري مي نويسد: سيد احمد رشتي در سفر حج خدمت امام عصر عليه السلام شرفياب شد و آن گرامي به خواندن نافله، زيارت عاشورا و زيارت جامعه سفارش نمود و فرمود:

شما چرا نافله نمي خوانيد؟ نافله نافله نافله. شما چرا عاشورا نمي خوانيد؟ عاشورا عاشورا عاشورا. شما چرا جامعه نمي خوانيد؟ جامعه جامعه جامعه (نجم الثاقب ص 342، 343).