علي بن مهزيار اهوازي كه از اصحاب و وكلاي حضرت امام علي النقي عليه السلام و مردي موثق، صحيح العقيده و صاحب كتاب هاي متنوع در علوم اسلامي است نامه اي از امام هادي عليه السلام دريافت مي دارد كه به او دستور ساختن ساعت را صادر فرموده است.



[ صفحه 67]



ابراهيم بن مهزيار «برادر علي بن مهزيار» گويد: در سال 28 - ظاهرا سال 228 - ساعت را به جانب سامرا حمل كرديم، چون به «سياهه» رسيديم علي بن مهزيار طي نامه اي امام عليه السلام را از جريان امر آگاه ساخت، اجازه ي ورود خواست و وقت ملاقات گرفت، براي ابراهيم نيز وقت گرفت.

امام عليه السلام اجازه فرمود كه بعد از ظهر فلان روز، خدمتش شرفياب گرديم. در روزي تابستاني كه هوا به شدت گرم بوده همگي به خدمت او رسيديم. در ضمن مسرور، خادم علي بن مهزيار نيز همراه بود، چون به نزديكي هاي ساختمان آن حضرت رسيديم، بلال غلام آن حضرت منتظر ما بود و ما را به اتاقي راهنمايي كرد. در آن وقت ما دچار تشنگي طاقت فرسايي گشته بوديم. اما هنوز درست جاگير نشده بوديم كه يكي از خادمان آن حضرت ظرف چوبين پر از آب خنك آورد و ما نوشيديم.

سپس امام عليه السلام علي بن مهزيار را به حضور پذيرفت و بعد از آن مرا پيش خود خواند. من از او درخواست دست بوسي كرده، دست شريفش را بوسه زدم. مدتي نزد او نشستم، سپس وداع گفتم.

چون از اتاق خارج شدم، صدايم كرده و فرمود: اينجا باش.

من با مسرور خادم آنجا ماندم و ايشان دستور فرمود كه ساعت نصب شود.

آن گاه يك كرسي بر آن حضرت گذاشتند روي آن جلوس فرمودند، كرسي ديگري در جانب چپ او جهت علي بن مهزيار گذاشتند. علي نيز بر آن نشست و من كنار ساعت ايستادم كه يك سنگريزه از ساعت سقوط كرد.

مسرور خادم گفت: هشت.

امام فرمود: هشت، همان ثانيه است؟

گفتم: بلي آقاي ما [1] .



[ صفحه 68]



ما تا شب هنگام نزد او مانديم و چون خارج شديم به علي بن مهزيار فرمود: صبح زود مسرور خادم را نزد ما بفرست.

علي صبحگاهان مسرور را نزد آن حضرت فرستاد و چون داخل شد، فرمود: بار خدايا چون...

گفتم: نيك.

در اين وقت نصر از آنجا مي گذشت كه حضرت فرمود: در را ببند. در را ببند.

آن گاه در را بست و رداي خود را روي من انداخت و از ديد نصر مخفي گرداند تا از كار ما نپرسد.

با تأملي ريشه نگر در اين داستان زيبا به چند نكته مي توان اشاره كرد:

1 - پيشوايان دين به همه ي واژه ها و گويش ها آشنا بوده و با آنها تكلم داشته اند.

2 - چنين استنباط مي شود كه خاندان مهزيار اهوازي در صنعت ساعت سازي مهارت داشته اند، طبعا اين به مقتضاي سابقه و پيشينه ي ديرين هيأت و نجوم در سرزمين بابل (خوزستان و عراق كنوني) بوده است.

3 - پيشوايان دين عليهم السلام از تكنيك سودمند استقبال كرده و تشويق مي نمودند.

4 - ساعتي كه براي امام علي النقي عليه السلام ساخته اند از نوع شني و ماسه اي بوده كه يكي از انواع ساعت هاي رايج آن زمان، يعني آبي، آفتابي و شني به شمار مي رفت.