تفسير منسوب به امام حسن عسكري عليه السلام، آنچه به جا مانده، تفسير سوره ي فاتحه و تفسير بخشي از سوره ي بقره است. در اين كه آيا اين تفسير از آن حضرت است يا نه، بين علما و رجال شناسان، اختلاف نظر وجود دارد، به خاطر اين كه شخصي به نام محمد بن قاسم استرآبادي آن را از دو نفر و آنها از پدرانشان از امام حسن عسكري عليه السلام نقل نموده است.

بعضي او را تضعيف نموده اند و به خاطر وجود بعضي از احاديث مشكوك در اين تفسير...

ولي بعضي از علما مانند عالم بزرگ حاج ميرزا حسين نوري رحمه الله صاحب كتاب «مستدرك»، اين تفسير را معتبر مي داند و وجوهي را كه بعضي از علما در تضعيف نسبت اين تفسير به امام حسن عسكري عليه السلام ذكر كرده اند رد مي كند و در اثبات اعتبار آن پافشاري مي نمايد.

يكي از دلايل او اين است كه: «بسياري از علماي بزرگ مانند شيخ صدوق رحمه الله در «من لا يحضره الفقيه» علامه ي مجلسي رحمه الله در «بحارالانوار» شيخ حر عاملي رحمه الله در «وسائل الشيعه» طبرسي رحمه الله در «احتجاج»، قطب راوندي رحمه الله در «الخرائج»، و ابن شهر آشوب رحمه الله در «مناقب»، شهيد ثاني رحمه الله در «منية المريد» و... آن را جزو مصادر خود قرار داده اند». [1] .

علامه حاج آقا بزرگ تهراني رحمه الله، نظريه ي استادش حاج ميرزا حسين نوري رحمه الله را تأييد كرده و تفسير منسوب به امام حسن عسكري عليه السلام را معتبر مي داند، با اين تفاوت كه مي گويد:

«دو تفسير بوده، يكي تفسير امام هادي عليه السلام كه داراي 120 جلد است و حسن بن خالد برقي آن را نقل كرده و ديگري تفسير منسوب به امام حسن عسكري عليه السلام است.



[ صفحه 116]



اين دو تفسير، يك تفسير نيست (همان گونه كه محدث بزرگ حاج ميرزا حسين نوري رحمه الله گمان كرده) بلكه دو تفسير است و هر دو معتبر مي باشند.». [2] .