بعضي از شاگردان امامان عليهم السلام كتاب هايي در فقه و معارف اسلامي و حديث در عصر امام حسن عسكري عليه السلام و قبل از آن عصر، نوشته بودند. امام حسن عسكري عليه السلام آنها را تأييد مي كرد، مانند تأييد از كتاب هاي فضل بن شاذان، يونس بن عبدالرحمان و احمد بن عبدالله خانبه و به اين ترتيب شاگردان را به تأليف و نگهداري دانش مكتب اهل بيت عليهم السلام دعوت مي نمود.

«فضل بن شاذان» از شاگردان امام جواد، امام هادي و امام حسن عسكري عليهم السلام، فقيه و متكلم بزرگ بود. او صد و هشتاد كتاب نوشت كه امام حسن عسكري عليه السلام دو يا سه بار فرمود: «خدا او را رحمت كند.»

او در عصر امام حسن عسكري عليه السلام از دنيا رفت، قبرش در يك فرسخي نيشابور قرار دارد. يكي از شيعيان به نام «بورق بوشنجاني» مي گويد: يكي از كتاب هاي فضل بن شاذان به نام «يوم و ليلة» را به امام حسن عسكري عليه السلام نشان دادم. آن حضرت صفحات آن را يكي پس از ديگري نگاه كرد و آن گاه فرمود:

هذا صحيح ينبغي أن يعمل به؛

اين كتاب، كتاب درستي است و سزاوار است به مطالب آن عمل گردد.

بورق مي گويد: به امام حسن عليه السلام عرض كردم: فضل بن شاذان گرفتار بيماري سختي شده، بعضي از مردم مي گويند: شما او را نفرين كرده ايد به خاطر آن كه او گفته است: وصي ابراهيم عليه السلام بهتر از وصي محمد صلي الله عليه و اله است. البته او چنين حرفي نزده، ولي مردم نسبت دروغ به او مي دهند.



[ صفحه 117]



امام حسن عليه السلام فرمود:

آري، مردم به دروغ به او چنين نسبتي مي دهند. خدا فضل را رحمت كند، خدا او را رحمت كند.

بورق مي گويد: هنگامي كه از سفر حج به خراسان بازگشتم، باخبر شدم كه فضل بن شاذان در همان هنگام كه امام حسن عسكري عليه السلام فرموده بود: «خدا فضل را رحمت كند» از دنيا رفته است. [1] .

همچنين روايتي از ابوهاشم جعفري است كه مي گويد: «يوم و ليلة» تأليف «يونس بن عبدالرحمان» را به امام حسن عسكري عليه السلام نشان دادم.

فرمود: اين كتاب را چه كسي تأليف كرده است؟

عرض كردم: يونس بن عبدالرحمان. فرمود:

اعطاه الله بكل حرف نورا يوم القيامة؛

خداوند براي هر حرفي از اين كتاب، در روز قيامت نوري به يونس عطا فرمايد. [2] .

همچنين روايت شده است:

يكي از اصحاب و شاگردان امام حسن عسكري عليه السلام به نام «احمد بن عبدالله بن خانبه» كتابي را تأليف كرده بود و به امام حسن عليه السلام نشان داد، امام حسن عليه السلام آن را خواند، سپس فرمود:

صحيح فاعملوا به؛

كتاب درستي است، به مطالب آن عمل كنيد. [3] .

به اين ترتيب امام حسن عسكري عليه السلام با تأييد و تشويق و دعا براي شاگردان خوب و درستكارشان، آنها را به نوشتن كتاب در راستاي معارف اسلامي، حديث و فقه فرامي خواند و مردم را به عمل به مطالب آن كتاب ها دعوت مي نمود.



[ صفحه 118]