يكي از ارزشهاي اصيل و برجسته اي كه امام از آن برخوردار بود «عصمت»



[ صفحه 43]



است كه شرط اساسي امامت نزد شيعيان به شمار مي رود، يعني آنكه امام نه عمدا و نه سهوا هرگز گناهي مرتكب نمي شود. دشمنان شيعه اين اعتقاد را به شدت مورد حمله قرار داده و گفته اند در زمينه ي ارتكاب گناه فرقي ميان امامان با ديگر مردم نيست! البته اين قياس با واقعيتهاي تاريخي و بررسيهاي دقيق از زندگي امامان نمي سازد. با مراجعه به نصوص تاريخي اين نتيجه ي روشن به دست مي آيد كه يكايك ائمه در تمام دوران زندگي خود از ارتكاب هرگونه گناه صغيره اي اجتناب مي ورزيدند - چه برسد به كبائر - و كمترين سستي در انجام فرائض الهي روا نمي داشتند. سخنان امام اول؛ مولاي متقيان - عليه السلام - همچنان در گوش ما طنين انداز است كه مي فرمود:

«و الله لو اعطيت الاقاليم السبعة بما تحت افلاكها علي ان اعصي الله تعالي في جلب شعيرة، اسلبها من فم جرادة، ما فعلت».

«به خدا سوگند اگر اقليمهاي هفتگانه و تمامي ثروتهاي آنها را در اختيارم بگذارند تا با گرفتن جوي از ملخي، خدا را معصيت كنم هرگز اين كار را نخواهم كرد». آيا عصمت جز اين است؟!

حق و دوستي با تمام جلوه ها، رنگها و نمودارهاي خود در زندگي امامان - عليهم السلام - متجلي است و آنكه سيرت و روش آنان را فرا روي خود مي گذارد و در آن غور مي كند كمترين لغزشي در گفتار و كردار آنان نمي يابد بلكه آنچه از اين انديشه پيمايي به دست مي آيد، ايمان، تقوا و تجسم واقعي دين و مفاهيم آن در ذات و رفتار ائمه است و ما مقصودمان از «عصمت» همين است: «انطباق مطلق دين اسلام بر سلوك آدمي».