امام - عليه السلام - همواره اصحاب خود را پند و اندرز مي داد و آخرت را در برابر چشمان آنان مجسم مي ساخت و از فريب و فتنه هاي دنيا بر حذر مي داشت. در يكي از پندگوييها چنين فرمود:

«انكم في آجال منقوصة، و ايام معدودة، و الموت يأتي بغتة، من يزرع خيرا يحصد غبطة،



[ صفحه 101]



و من يزرع شرا يحصد ندامة، لكل زارع ما زرع، لا يسبق بطي ء بحظه، و لا يدرك حريص ما لم يقدر له، من اعطي خيرا فالله اعطاه، و من وقي شرا فالله وقاه...» [1] .

«شما در دوراني نقصان پذير و روزهايي شمرده و معين بسر مي بريد و مرگ، ناگهان شما را درمي يابد. هر كه نيكي بكارد (خوشي درو مي كند و) مايه غبطه ديگران خواهد بود و هر كه بدي بكارد پشيماني درو مي كند. هر كسي آن درود عاقبت كار كه كشت. بهره كند رو از او ربوده نمي شود و آزمند جز به رزق مقدر خود دست نمي يابد. هر كس به خير دست يابد خداوند به او عطا كرده است و هر كس از گزندي مصون ماند در حقيقت خداوند او را حفظ كرده است..».

واقعيت زندگي در همين سخنان نهفته است و آدمي - همانگونه كه امام مي فرمايد - در دوره اي معين كه نه افزايش مي يابد و نه كم مي شود زندگي مي كند و مرگ او را ناگهان در مي ربايد. پس شايسته چنين كسي آن است كه فريفته نگردد و به حقوق ديگري تجاوز نكند و بداند در بند اعمال خود است و فرجام او وابسته به اعمالش مي باشد اگر درستكار باشد پاياني خوب و اگر بد كردار باشد آينده اي تاريك در انتظار اوست.