از جمله آفات آن روزگار افزايش و گسترش دروغپردازان و جعالان بود كه نتيجه سستي اعتقادات اسلامي در ميان مردم به شمار مي رفت. از معروفترين اين گروه «عروة بن يحيي الدهقان بغدادي» است كه بر امام هادي - عليه السلام - و پس از ايشان بر حضرت عسكري - عليه السلام - دروغ مي بست و اموالي را كه از شيعيان براي امام مي آمد به يغما مي برد! امام او را لعن كرد و به شيعيان نيز دستور داد او را لعن كنند و از او بيزاري بجويند تا عقيده ي آنان



[ صفحه 234]



فاسد نگردد. [1] .

همين مختصر، آيينه تمام نماي زندگاني اعتقادي آن روزگار است و همانطور كه ياد كرديم بشدت آشفته و نابسامان بود. به همين مقدار در اين مورد اكتفا مي كنيم.