يكي ديگر از مراكز مهم نشو و نماي تشيع در زمان امام عسكري عليه السلام شهر مقدس كوفه است كه زماني محل استقرار جد امام عسكري و پناه همه ي مراجعان بوده است و در درازاي تاريخ تشيع حوادث بزرگي را به خود ديده است.

كوفه پس از حضرت علي محور بسياري از امور سياسي و مملكتي بوده است. بزرگان كوفه در هر برهه اي از زمان، نقش مهمي در سياست كشور ايفا مي كردند. هر خليفه اي براي استقرار و ثبات حكومت خويش بدان شهر توجه ويژه اي داشت، چرا كه آن شهر منزل و مأواي بسياري از دوستداران اميرالمؤمنين عليه السلام بود. در تاريخ الشيعة آمده است كه كوفه در سال 17 هجري بنيادگذاري شده است و در درازاي زمان سرزميني متمدن و بزرگ به شمار مي رفت و در روزگاران گوناگون به عمران و آبادي آن



[ صفحه 110]



مي پرداختند و گاه به جهتي آن را ويران مي كردند و بدان توجهي نمي كرد. بدين صورت شيعيان هم، از عزت و ذلت برخوردار مي شدند؛ يعني هر گاه خليفه اي در عمران و آبادي آن شهر مي كوشيد وضعيت مردم بهتر مي شد و اگر عكس قضيه رخ مي داد مردم وضعيت بدي داشتند. در زمان اميرالمؤمنين علي عليه السلام كوفه مركز كشور اسلامي شد و زماني ديگر شمشير انتقام بر ضد كوفه و مردم آن كشيده مي شد. كوفه محلي است كه حكومت عادلانه ي علي عليه السلام و حكومت زياد و ابن زياد و حجاج بن يوسف ثقفي و ديگر ظالمان را به خود ديده است. كوفه در آغاز غيبت كبري سرزميني آباد گشته است، و همين شهر در ايام امامت امام عسكري عليه السلام و پيش و پس از ايشان بزرگترين محلي بود كه دوستداران و محبان اهل بيت در آنجا به سر مي بردند [1] از ذكر اين يادداشت تاريخي به دست مي آيد كه در زمان امام عسكري كوفه محلي مناسب براي شيعيان آن حضرت بود و امام هم با شيعيان آن ديار در ارتباط بود و به امور آنها در حد توان رسيدگي مي كرد.