حسن بن زيد بن محمد يكي از نوادگان حسن بن علي عليه السلام است. او در سال 250 هجري در سرزمين طبرستان دست به قيام زد. پس از جنگ و گريز فراوان بر جرجان و طبرستان دست يافت و به همين حالت بود تا در سال 270 هجري درگذشت. آنگاه برادرش به جاي او نشست و در سال 277 به ديلم رفت و آنجا را تصرف كرد. رافع بن هرثمه به جنگ او رفت و پس از مدتي با او بيعت كرد. حسن بن زيد و برادرش محمد مردم را به راه و مسلك اهل بيت عليهم السلام فرامي خواندند [1] .