بسم الله الرحمن الرحيم خداوند در اين دنيا زهد و توفيق كردارهاي پسنديده عطا كند و قدرتي دهد تا از او اطاعت كرده، از گناهان دوري كنيد و شما را از گمراهي بازداشته و بي نيازتان گرداند و براي ما و دوستانمان نيكي دنيا و آخرت را فراهم سازد.

اما بعد، از اختلاف و دوگانگي و چيرگي شيطان بر دلها كه منجر به پراكندگي و الحاد در دين و از تلاش در جهت نابود كردن آنچه پدران صالح شما براي اثبات دين خدا و اثبات حق اوصيايش انجام دادند، باخبر شدم.

ابليس شما را از حق بازداشت و راهي وادي ضلالت كرد تا جايي كه اكثر شما از حق برگشتيد؛ گويا نه كلام خدا را خوانده ايد و نه از امر به معروف و نهي از منكر باخبر هستيد. به جانم سوگند مي خورم اگر همين گونه بي خردان شما بر ياوه هاي خود ساخته ي خويش تكيه كنند و سخنان بيهوده و باطل را رايج سازند عذاب الهي بر آنها فرود خواهد آمد. و اگر شما آنها را با دل و زبان و دست و نيت بازنداريد در گناهانشان و دروغ بستن بر خدا و پيامبر و اولوالامر شريك هستيد و اگر كار چنين پيش برود زيديه، مغيره و كيسانيه و ديگر فرق منحرف كه نام دين بر خود مي گذارند در ادعاي خويش از شما صادقترند؛ بلكه شما از آنها بدتر و پرخطرتر هستيد. باطل در ميانتان پاگرفته و بر صفحه ي حق نمايان هستيد. اكثر آنها بر اثر فرمان خدا شتافته اند، جز گروهي كه اگر اراده كنم نام مي برم، شيطان بر آنها چيره شده و از ياد خدا غافلشان كرده است. هر كس ياد خدا را فراموش كند خداوند از او بيزاري جسته، به جهنم دچارش خواهد كرد [1] .

نكته هاي سه نامه ي فوق

1- در نامه ي نخست امام منكران امامت خويش را به دو دسته تقسيم مي كند و شخص سائل را به حقيقت امر راهنمايي مي كند كه شماري از منكران امامتش جاهلان قاصر



[ صفحه 164]



هستند كه به علت نداشتن بينش و آگاهي كافي پيرو نظر ديگران هستند و با جهل و ناآگاهي، پذيرفتن حق براي آنها دشوار است. دسته اي ديگر از منكران امامتش را معاندان تشكيل مي دادند كه با علم و آگاهي كامل از امامت حضرت دست به انكار امامت مي زدند كه اين خود به جهت انگيزه هاي سياسي و مادي بوده است.

2- امام عليه السلام از تشكيك در امر امامت رنج مي برد و بيان مي كند كه با وضوح اين امر، شيعيان نبايد دچار وسوسه ي خناسان روزگار شوند.

3- از بيانات حضرت در نامه اش به گروهي از شيعيان، چنين بهره گيري مي كنيم كه ريشه و منشأ همه ي اين انحرافات انگيزه هاي نفساني و پيروي از شيطان درون و برون است و امام راه مبارزه با اين انحرافات را احياي امر به معروف و نهي از منكر در سطح جامعه مي داند و مي فرمايد: اگر چنين نكنيد با آنها در گناهشان شريك هستيد؛ بلكه از گروههاي منحرف بدتريد. چرا كه بسياري از منحرفان جاهلان قاصر هستند كه دشمنان از جهل آنها سود مي برند اما شما با علم و آگاهي به باورداشتهاي ديني دست از تبليغ و ترويج دين و ارشاد و نصيحت و امر به معروف و نهي از منكر برمي داريد و آشكار است كه خطر شما از آن دسته بيشتر است.