ابوعيسي متوكل از جانب معتمد، خليفه ي وقت، مأموريت يافت كه بر جنازه ي حضرت نماز بخواند و او پس از شهادت گرفتن بر طبيعي بودن مرگ حضرت از عباسيان و سپاهيان و قاضيان و علما و فقها، دستور داد كه كفن حضرت را بپوشانند و سپس مشغول نماز شد و با انجام پنج تكبير نماز را اقامه كرد. سپس دستور داد كه جنازه ي حضرت را حركت دهند و در كنار قبر پدرش دفن نمايند.

نكته هاي روايت

1- از آنچه در نماز حضرت حجت عليه السلام بر بدن پدر بزرگوارش در درون منزلشان نقل كرديم و علماي شيعه هم اين نظر را تأييد نموده اند، بر مي آيد كه اين نماز، نماز ديگري است كه بر بدن حضرت خوانده شده است نه نماز اول؛ چرا كه مسلما حضرت قائم بر بدن پدرش نماز گزارده است.

2- از اين خبر برگرفته مي شود كه ابوعيسي دستور داد كه امام را در كنار پدرش در سامرا دفن كنند ولي در روايتي كه از ابوالاديان نقل كرديم آمده بود كه حضرت



[ صفحه 273]



حجت عليه السلام پدر خويش را در كنار جدش دفن كرد.

مسلم است كه عمل دفن بيش از يك بار صورت نپذيرفته است پس احتمال مي رود پس از آنكه ابوعيسي متوكل دستور داد كه بدن حضرت را در كنار پدرش دفن نمايند، خود حضرت متوجه تدفين پدر شده ولي ديگران از اين امر مطلع نگرديده اند و احتمال ديگر اين است كه بگوييم كه امام در اين امر حضور فيزيكي نداشته است. چرا كه دشمن در تعقيب او بوده است و جاسوسان در همه ي مكانها به دنبالش مي گشتند.