هر كدام از امامان معصوم ما عليهم السلام در معرفي جانشين خود، تنها به روايات گذشته اكتفا نمي كردند؛ بلكه براي رفع هر گونه ابهام، خود صريح و آشكار نام امام بعدي را براي يارانشان ذكر مي كردند. در مورد امام حسن عسكري عليه السلام نيز چنين است. رواياتي بسيار درباره ي آن حضرت نقل شده است كه به ذكر چند مورد آن مي پردازيم.

1 - علي بن مهزيار مي گويد: به امام هادي عليه السلام عرض كردم: اگر حادثه اي براي شما پيش آيد، ما به چه كس روي آوريم و مسايل خود را از كه بپرسيم؟

حضرت فرمود: جانشيني من به بزرگترين فرزندم يعني حسن تعلق دارد. از او مسايل خود را بپرسيد.

بدين گونه بود كه مسلمانان توسط ياران امام هادي عليه السلام به اين حقيقت آگاهي يافتند كه بعد از امام هادي، امام حسن عسكري جانشين او خواهد بود. و لذا عده ي كثيري به ايشان روي آوردند و به امامت حضرت گردن نهادند و از علم و تقوا و جهاد و اخلاق نيكوي حضرت، درس زندگي و بصيرت و سعادت دنيوي و اخروي آموختند.

2 - صقر بن ابي دلف مي گويد: روزي از امام هادي عليه السلام شنيدم كه فرمود: همانا پس از من پسرم «حسن» و بعد از او فرزندش «قائم» امام خواهند بود؛



[ صفحه 384]



و قائم كسي است كه زمين را پر از عدل و داد كند و آن زماني است كه جهان پر از ظلم و جور شده است. [1] .

3 - نوفلي مي گويد: روزي خدمت حضرت امام هادي عليه السلام رسيدم و همراه آن بزرگوار در حياط خانه شان نشسته بودم. پسر امام به نام «محمد» در حالي كه مشغول بازي بود از جلوي ما گذر كرد. به محمد نگريستم و عرض كردم: اي امام! فدايت شوم. آيا بعد از شما «محمد» امام و پيشواي شيعيان خواهد بود؟ [2] .

امام نگاهي به من كرد و فرمود: نه اي نوفلي! امام شما بعد از من «حسن» است.

4 - يحيي بن يسار مي گويد: حضرت امام هادي عليه السلام چهار ماه قبل از آنكه به دست بدكاران عصر خود به شهادت برسد، براي فرزندش امام حسن عسكري عليه السلام وصيتي نوشت و در آن به امامت و خلافت آن حضرت اشاره فرمودند در عين حال من و گروهي از شيعيان را بر اين امر گواه گرفتند. [3] .



[ صفحه 385]