اسم شريف آن حضرت حسن، و كنيتش ابومحمد، و القاب شريفش: زكي و هادي و عسكري است، و پدر آن حضرت امام علي نقي (عليه السلام) و مادرش ام ولدي بود كه او را «حديث» مي گفتند، بعضي «سوسن» و بعضي «سليل» مي گفته اند، و آن عفيفه كريمه در نهايت صلاح و ورع و تقوا بوده است.

در تاريخ ولادت آن حضرت اشهر آن است كه در سال دويست و سي و دوم هجرت واقع شد، و بعضي سي و يك گفته اند، و روز ولادت اشهر آن است كه روز جمعه هشتم ماه ربيع الثاني، بعضي دهم ماه مذكور و بعضي شنبه چهارم نيز گفته اند، و شيخ مفيد در ماه ربيع الاول دويست و سي هجرت نقل كرده.

مكان ولادت، مدينه مشرفه است، بعضي سر من رأي گفته اند.

و نقش خاتم آن حضرت به روايت فصول المهمه: سبحان من له



[ صفحه 1248]



مقاليد السماوات و الارض، به روايت كفعمي: «انا لله شهيد» بود.

در كتاب بصاير الدرجات به سند معتبر از حضرت صادق (عليه السلام) روايت كرده است كه: چون حق تعالي خواهد كه امامي را خلق كند، قطره ي آبي از زير عرش به زمين مي فرستد، و آن قطره بر ميوه اي يا بر گياهي قرار مي گيرد، پس پدر امام آن گياه يا آن ميوه را تناول مي نمايد، و از آن قطره ي آب عرش نطفه آن امام منعقد مي شود، چون منتقل به رحم مادر شد، بعد از چهل روز صداي مردم و سخن ايشان را مي شنود، چون چهار ماه بر او مي گذرد بر بازوي راستش اين آيه را مي نويسند: «و تمت كلمه ربك صدقا و عدلا لا مبدل لكلماته و هو السميع العليم» چون بر زمين فرود مي آيد، حق تعالي كنوز حكمت به او عطا مي فرمايد و او را به حليه علم و وقار زينت مي بخشد، و خلعت مهابت بر او مي پوشاند، و چراغي از نور در دل او مي افروزد كه آنچه در دلهاي مردم است مي داند، و به آن نور اعمال عباد را مي داند، و بر كرده هاي ايشان مطلع مي شود.



[ صفحه 1249]