- عليك بالاقتصاد و اياك و الاسراف؛ [1] بر تو باد به ميانه روي در زندگي، و از اسراف و زياده روي بپرهيز».

- در ايام كودكي امام، شخصي آن حضرت را ديد كه مي گريد و ديگر كودكان به بازي مشغولند، پنداشت گريه ي آن گرامي براي اسباب بازي است كه ساير كودكان دارند و او ندارد! به امام عرض كرد: «برايتان اسباب بازي بخرم؟»

امام فرمود: «يا قليل العقل ما للعب خلقنا؛ اي كم خرد، ما براي بازي آفريده نشده ايم».

پرسيد: «پس براي چه آفريده شده ايم؟»

فرمود: «للعلم و العبادة؛ براي علم و عبادت».

پرسيد: «از كجا چنين مي گويي؟»

فرمود: «از كلام خداي عزيز و جليل [كه در قرآن مي فرمايد:] «افحسبتم انما خلقناكم عبثا و انكم الينا لا ترجعون؛ آيا مي پنداريد شما را بيهوده آفريديم و به سوي ما باز نمي گرديد؟!».» [2] .

- «لا تمار فيذهب بهاؤك و لا تمازح فيجتري عليك؛ [3] ستيزه و جدال مكن كه آبرويت مي رود، و شوخي مكن كه بر تو جرأت مي يابند».

- «من التواضع السلام علي كل من تمر به و الجلوس دون شرف المجلس؛ [4] سلام كردن بر هر كه با او برخورد مي كني و نشستن در پايين مجلس از تواضع و فروتني است».



[ صفحه 529]



- «اذا نشطت القلوب فاودعوها و اذا نفرت فودعوها؛ [5] چون دلها با نشاط بود در آن علم و حكمت بنهيد، و چون بي نشاط و ملول شد آنها را واگذاريد».

- «ليس من الادب اظهار الفرح عند المحزون؛ [6] شادماني نزد اندوهمند دور از ادب است».

- «التواضع نعمة لا يحسد عليها؛ [7] فروتني نعمتي است كه مورد رشك قرار نمي گيرد».

- من وعظ اخاه سرا فقد زانه و من وعظه علانية فقد شانه؛ [8] آنكه برادر خود را پنهاني اندرز مي دهد او را آراسته است، و آنكه آشكار و در حضور ديگران اندرز دهد، او را تحقير كرده است».

- «كفاف ادبا لنفسك تجنبك ما تكره من غيرك؛ [9] براي تأديب خويش كافي است از آنچه از ديگران نمي پسندي اجتناب كني».

- «حسن الصورة جمال ظاهر و حسن العقل جمال باطن؛ [10] خوبي چهره، زيبايي بيرون و خوبي عقل، زيبايي درون است».

- «ان الوصول الي الله عزوجل سفر لا يدرك الا باستطاء الليل؛ [11] [سير براي] رسيدن به خداي متعال، سفري است كه جز به شب روي (شب زنده داري) ميسر نمي شود».

- «جعلت الخبائث في بيت و الكذب مفاتيحها؛ [12] پليدي ها در خانه اي گرد آمده و دروغ كليد آنهاست».

- «ان للجود مقدارا فاذا زاد عليه فهو سرف؛ [13] براي بذل و بخشش اندازه اي است كه چون از آن بگذرد اسراف است».

- «و ان للحزم مقدارا فاذا زاد عليه فهو جبن؛ [14] و براي احتياط نيز اندازه اي است كه چون از آن تجاوز كند ترس است».



[ صفحه 530]