رفتار پيامبر اكرم (ص) و ائمه هداه (عليهم السلام) براي هم الگو بوده و بهترين نوع رفتار از طرف زماني - مكاني وقوع آن مي باشند.

تصور فرمائيد اگر امروز شخصي بخواهد به موضوع آيه «و لكم في رسول الله اسوه حسنه» عمل كند و براي رفتار خود، رسول خدا (ص) را الگو انتخاب كند. چنين شخصي چه اطلاعي درباره پيغمبر (ص) دارد؟

از كجا مي دانيد فلان رفتاري كه يكي از معصومين (ع) در نوع خاصي از اوضاع و شرايط انجام دادند، چه معني و مفهوم و علل و نتايجي داشته است تا بتواند رفتار خود را در اوضاع احوال زمان و مكان خودش از روي رفتارهاي مشابه معصومين (ع) تقليد و تنظيم بنمايد:

متاسفانه بايد گفت اين نقص بزرگي است كه ما تاكنون كتاب تاريخ تحليلي از زندگي معصومين عليهم السلام نداشته ايم



[ صفحه 153]



البته اخيرا در اين زمينه بعضي كارهاي پراكنده و ناقصي شده است اما آنها ضمن اينكه مفيد هستند، اما متاسفانه منحصر به زندگي پيامبر(ص) و حضرت (ع) و حضرت امام حسين (ع) بوده و بعضي هم ترجمه اي و حاوي بدآموزيها بوده و تازه آنها هم جزء اولين قدمها هستند و ضمن اينكه محاسني دارند، معايب آنها چشمگير است.

اخيرا هم بنا به اطلاع نگارنده توسط عده اي از فضلاء در دست تاليف مي باشد كه به ترتيب از ائمه آخر (ع) شروع كرده و براي آنها زندگينامه تحليلي تهيه كرده و برنامه اي هم در دست دارد كه اين موضوع را تعميم بدهد و زندگينامه همه معصومين (ع) را در برگيرد.

البته اين كارها هنوز ناكافي است و بايد در اين باره خيلي كار بشود تا از ميان آنها چند كار خيلي خوب و محكم پيدا بشود.

مقصود از اين كارها و نظر تحليلي به زندگي ائمه (ع) بايد اين باشد كه با در نظر گرفتن شرائط آن دوره و عوامل موجود، و نيروهاي موثر، رفتار ائمه (ع) در چهارچوب كلي آن شرايط و عوامل و نيروها تفسير بشود. تابانهم رفتارهاي آن ذوات محر تام، بتوانيم زندگي آنها را سرمشق قرار دهيم.