بازگشت

سخنان كوتاه و اندرزهاي آن حضرت به نقل از تحف العقول


جدال مكن كه حرمتت برود و شوخي مكن تا بر تو دلير شوند. هر كه به پايين نشستن در مجلس خرسند باشد تا از جا برخيزد خدا و فرشتگان بر او درود فرستند. شرك در مردم پنهان تر است از حركت مورچه بر روپوش سياه در شبي بسيار تاريك. دوستي نيكان به نيكان ثواب است براي نيكان. و دوستي بدان با نيكان براي نيكان موجب فضيلت است و دشمني بدان با نيكان زينت نيكان است و دشمني خوبان با بدان خواري و رسوايي براي بدان است. سلام بر هر كه بر تو گذر كند و نشستن در جايي جز صدر مجلس از تواضع است. خنده ي بي جا از ناداني است. از بلاهاي كمرشكن همسايه اي است كه اگر كردار خوبي بيند نهانش سازد و اگر بدكرداري بيند آن را فاش كند.

آن حضرت (ع) به شيعيانش فرمود: شما را به تقوا از خدا و ورع در ديانت خود سفارش مي كنم و به كوشش در راه خدا و راستگويي و امانت پردازي بهر كه به شما چيزي سپرده خوب باشد يا بد. و به طول سجود و خوش همسايگي كه محمد (ص) بدين روش آمده. در عشاير آنها نماز بخوانيد و بر سر جنازه ي آنها نماز گزاريد و بيمارهاشان را عيادت و حقوقشان را ادا كنيد كه هر كس از شما كه در ديانت خود پارسا بود و راست گفت و امانت پرداخت و با مردم خوش رفتاري كرد و گفته شد كه اين شيعه است من از آن شاد مي شوم از خدا بپرهيزيد و مايه ي زينت باشيد نه زشتي. هر گونه دوستي را براي ما جلب كنيد و هر زشتي را از ما بگردانيد زيرا هر خوبي كه درباره ي ما گفته شود ما شايسته آنيم و هر بدي كه درباره ي ما گفته شود از آن بدوريم. ما را در كتاب خدا حقي ثابت است و قرابتي كه با رسول خدا (ص) داريم و خداوند ما را پاك شمرده و احدي مدعي اين مقام نيست جز دروغگو. بسيار ياد خدا و ياد مرگ باشيد و قرآن بخوانيد و بر پيامبر صلوات فرستيد زيرا صلوات بر رسول خدا (ص) ده حسنه دارد. آنچه به شما سفارش كردم حفظ كنيد. شما را به خدا مي سپارم. درود بر شما.

عبادت، بسيار روزه گرفتن و بسيار نماز خواندن نيست، بلكه عبادت، بسيار انديشيدن در كار خداست. چه بد است آن بنده اي كه دو چهره و دو زبان است، در حضور برادرش او را مي ستايد و پشت سر از او بد مي گويد اگر عطا شود به او حسد مي برد و اگر گرفتارش بيند وي را وانهد. خشم كليد هر بدي است. حسودان ناآسوده ترين مردمانند. پرهيزكارترين مردم كسي است كه در مورد شبهه دست نگهدارد. خداپرست ترين مردم كسي است كه واجبات را انجام دهد. زاهدترين مردم كسي است كه حرام را وانهد. كوشاترين مردم كسي است كه گناهان را ترك گويد. شما در سرآمدهاي كاهش يافته و روزهاي اندكي هستيد و مرگ به ناگهان از راه مي رسد هر كه تخم خير بكارد خوشي بدرود و هر كه تخم بدي بكارد



[ صفحه 254]



پشيماني بدرود. هر كه هر چه بكارد همان براي اوست. آن كه آهسته است به بهره اش دست مي يابد و آزمند بدانچه مقدرش نيست دست نيابد. هر كه به چيزي رسد خدايش داده و آن كه از شري رهد خدايش رهانده.

مؤمن بر مؤمن بركت و بر كافر حجت است. دل احمق در دهان اوست و دهان حكيم در دل او توجه به آن روزي كه براي تو تضمين شده تو را از كار واجبت بازندارد.

هر كه بيش از حدي كه در شرع معين شده، در وضوع آب بريزد چون كسي است كه وضو را شكسته است. هيچ عزيزي حق را وانگذارد مگر آن كه ذليل شد و هيچ ذليلي به حق درنياويخت مگر آن كه عزيز شد. دوست نادان، موجب رنج است. دو خصلت است كه برتر از آنها يافت نشود: ايمان به خدا و رساندن سود به برادران. گستاخي فرزند بر پدر در كودكي منجر به عاق او در بزرگي شود. اظهار شادي پيش غمگين به دور از ادب است. بهتر از زندگي چيزي است كه چون از دستش دهي از زندگي بدت آيد و بدتر از مرگ چيزي است كه چون بر سرت آيد، مرگ را دوست بداري. تربيت نادان و بازگرداندن معتاد از چيزي كه بدان عادت كرده، معجزه است. تواضع نعمتي است كه بر آن حسد نبرند. مرد را چنان اكرام مكن كه بر او سخت آيد. هر كه برادرش را در نهان نصيحت كند، او را آراسته و هر كس برادرش را در آشكار اندرز دهد او را زشتش كرده است. هيچ بلايي نيست مگر آن كه از جانب خدا در پيرامونش نعمتي است. براي مؤمن چه زشت است كه به چيزي دل بندد كه او را خوار مي كند.