هر كه زبان به مدح كسي كه شايسته مدح نيست بگشايد، در مقام متهم قرار گرفته است. نعمت را جز شاكر نمي شناسد و جز عارف كسي شكر نعمت نمي كند. تا آنجا كه مي تواني خواهشگري را كنار بگذار. زيرا براي هر روز، روزي نو است. و بدان كه اصرار در خواهشها حرمتت را مي گيرد و رنج و سختي به تو مي رساند پس شكيب ورز تا خدا دري به روي تو گشايد كه دخول در آن برايت آسان باشد. چه بسا اين تغيير احوال گونه اي از ادب كردن خدا باشد و بهره ها (سهميه ها) پياپي است پس در ميوه اي كه هنوز نرسيده شتاب مكن كه تو از آن به وقت خود بهره خواهي برد. و بدان كسي كه امور تو را تدبير مي كند به وقتي كه صلاح حال تو در آن است، آگاه تر است. پس به اختيار و انتخاب او در همه ي كارهايت اعتماد كن تا روزگارت به شود و در رسيدن به نيازهايت پيش از هنگام آنها، شتاب مكن كه دلتنگ گردي و نااميدي تو را فراگيرد. هر كس بر پشت باطل سوار شد به خانه ندامت فرود آمد. تقديرهاي چيره شونده با برتري جوييها دفع نشوند و روزيهاي نوشته شده با حرص و



[ صفحه 255]



آز به دست نيايند و با دريغ كردن آنها، دفع نشوند. هر كه ورع خصلت و كرم سرشت و حلم خوي او باشد دوستانش زياد شوند و او را بستايند و با ستايشهايي كه در حق او مي شود بر دشمنانش پيروز گردد. شب زنده داري گواراتر از خواب است و گرسنگي در خوشبويي طعام مي افزايد. (اين سخن را در ترغيب به روزه گرفتن و شب زنده داري فرموده است). رسيدن به خداي عزوجل، سفري است كه جز با سوار شدن بر شب بدان نرسند. كسي كه احسان نكند اگر منع شود هنگامي هم كه دارا مي شود احسان نكند.