نام وي احمد بود و زبير نيز خوانده شده است [1] المعتز بالله پسر متوكل بود و در روز پنج شنبه هفتم ماه محرم سال 252 [2] با وي به عنوان خليفه بيعت شد؛ بدين ترتيب كه مستعين با سپردن خلافت به معتز، از خلافت كناره گرفت.

ابن كثير در اين باره مي نگارد:

«هنگامي كه المستعين خود را از خلافت بر كنار نمود و با المعتز بيعت كرد، در روز جمعه چهارم ماه محرم همين سال (252 ه. ق) خطبا و سخنوران در مساجد بغداد به نام خليفه المعتز بالله، خطبه خواندند و المستعين و همسر و پسر و كنيزكانش از رصافه به قصر حسن بن سهل منتقل گرديدند و سعيد بن رجاء را با گروهي بر آنان گماشت. وي رداي برد و عصا و انگشتري (لوازم خلافت) را از المستعين ستاند و نزد المعتز فرستاد. پس از آن نيز المعتز كسي را نزد او فرستاد تا دو انگشتري از گوهر گران بها به نام هاي «برج» و «جبل» را كه نزدش بود از مستعين بگيرد و المستعين، آنها را



[ صفحه 272]



برايش فرستاد...» [3] .