امام عسكري عليه السلام برخي از كتب فقهي و اصولي را كه به منظور عمل به آن و هدايت شدن در روزگار حضرت و قبل از آن گردآوري شده بود و نيز صاحبان و مؤلفان آن كتب را مورد



[ صفحه 296]



تأييد خويش قرار داده و از زحمات و تلاش هاي آنان قدرداني كرد و آنها را ستود و از مردم خواست تا به اين كتاب ها عمل كنند. از جمله فضل بن شاذان و كتاب وي و كتاب يونس بن عبدالرحمان و ديگران.

ابن داوود مي گويد: «ابومحمد فضل بن شاذان نيشابوري از ياران امام جواد و امام هادي و عسكري عليهم السلام و متكلم و فقيهي جليل القدر بود. پدرش از اصحاب يونس بوده و از ابوجعفر دوم (امام جواد) و به گفته اي از امام رضا عليه السلام نيز روايت نقل كرده و يكي از فقيهان و متكلمين بزرگ ما به شمار مي آمده است و مقام او والاتر از آن است كه بيان شود. گفته شده: وي حضور ابومحمد عسكري عليه السلام رسيد. وقتي خواست از خدمت حضرت بيرون رود كتابي از تأليفاتش به زمين افتاد. ابومحمد عليه السلام آن را برداشت و در آن نگريست و براي فضل طلب آمرزش نمود. او مي گويد كه حضرت فرمود: بر اهل خراسان رشك مي برم كه فضل بن شاذان با آن مقام و منزلت در ميان آنها است و همين افتخار آنان را بس است. كشي مطلبي را مخالف مطلب فوق نقل كرده كه قابل اعتنا نيست» [1] .

كشي از سعد بن جناج كشي روايت كرده كه: «گفت: از محمد بن ابراهيم وراق سمرقندي شنيدم كه مي گفت: به سفر حج رفتم. قصد كردم به منظور ديدار مردي (به نام بورق بوشنجاني) از دوستانمان كه به راستگويي و صلح و صفا و تقوا و نكوكاري معروف بود به يكي از روستاهاي هرات بروم و سفارش هاي خود را به او بنمايم.

وي گفت: نزد او رفتم و سخن از فضل بن شاذان رحمه الله به ميان آمد. محمد مي گويد: بورق گفت: من به سرمن رأي رفتم و كتاب يوم و ليلة را با خود همراه داشتم. خدمت ابومحمد عليه السلام شرفياب شدم و آن را به امام عليه السلام ارائه دادم و عرض كردم: فدايت شوم، خواستم شما آن را ملاحظه فرماييد.

وقتي حضرت آن را ملاحظه كرد و ورق زد، فرمود: اين كتابي صحيح بوده و شايسته ي عمل كردن است...» [2] .

شيخ حر عاملي از رجال نجاشي به سند خود از ابوهاشم جعفري روايت كرده كه: «گفت: كتاب يوم و ليله ي يونس را بر ابومحمد عسكري عليه السلام عرضه نمودم. حضرت به من فرمود: اين كتاب تأليف كيست؟



[ صفحه 297]



عرض كردم: تأليف يونس مولاي آل يقطين.

حضرت فرمود: خداوند در قيامت به تعداد هر حرف اين كتاب به وي نوري عنايت فرمايد» [3] .

ابن طاووس در فلاح السائل از كتاب احمد بن عبدالله بن خانبه روايت كرده كه گفت: «ابومحمد هارون بن موسي رحمه الله روايت كرده است كه: ابوعلي اشعري - كه يكي از سرداران بود - از سعيد بن عبدالله اشعري روايت كرده كه گفت: احمد بن عبدالله بن خانبه كتاب خود را بر مولايمان ابومحمد حسن بن علي بن محمد عسكري عليهم السلام عرضه نمود. حضرت آن را خواند و فرمود: اين كتاب مناسبي است، بدان عمل نماييد» [4] .



[ صفحه 298]