از جمله رخدادهاي كمرشكني كه پس از رحلت امام عسكري عليه السلام به وجود آمد، پراكندگي و اختلافي بود كه ميان برخي از شيعيان پديد آمد. اين پراكندگي و انحراف از راه راست، علل



[ صفحه 342]



و اسبابي داشت، كه از جمله ي اين عوامل جعفر كذاب بود كه بسياري از مردم را به گمراهي كشاند.

اينك برخي از رواياتي را كه از امام عسكري عليه السلام نقل شده و از وقوع اختلاف خبر مي دهد، از نظر گرامي تان مي گذرانيم:

صدوق از ابوغانم روايت كرده است كه: «از ابومحمد حسن بن علي عسكري عليه السلام شنيدم كه مي فرمود: در سال 260 ه. ق شيعيانم متفرق و پراكنده خواهند شد. در همان سال ابومحمد امام عسكري عليه السلام به ديدار حق شتافت و شيعيان و يارانش پراكنده شدند. برخي از آنان به جعفر گرويدند و بعضي به گمراهي و بيراهه كشيده شدند و برخي دچار شك و ترديد گشتند و گروهي در سرگرداني خود غرقه بودند و عده اي با توفيق خداي - عز و جل - بر دين و عقيده ي خويش ثابت قدم ماندند» [1] .

مسعودي مي گويد: «ابومحمد حسن بن علي بن محمد بن علي بن موسي بن جعفر بن محمد بن علي بن حسين بن علي بن ابي طالب عليهم السلام در سال 260 ه. ق و دوران خلافت معتمد، در 29 سالگي رحلت كرد. وي پدر مهدي منتظر - كه شيعيان وي را امام دوازدهم خود مي دانند - بود. پس از وفات حسن بن علي عسكري عليه السلام آنان درباره ي امام منتظر از اهل بيت پيامبر به اختلاف پرداخته و به بيست گروه تقسيم شدند...» [2] .

شيخ مفيد بيشتر اين گروه ها را در كتاب خود نام برده است [3] .