او درمدينه به دنيا آمد. بيشترمنابع شيعه اثني عشري تاريخ تولد وي را ربيع الاول سال 230 مطابق با نوامبر 844 دانسته اند؛ اما شيخ كليني ماه رمضان سال 232 مطابق با آوريل 847 را ذكر كرده است (اصول [الكافي]، ص 324).

ادعاي مؤلف در مورد اينكه بيشتر منابع شيعه اثني عشري تولد آن حضرت را در سال 230ق دانسته اند صحيح به نظر نمي رسد، زيرا علاوه بر شيخ كليني، شيخ مفيد، [1] امين الاسلام طبرسي [2] و محدث قمي [3] نيز تولد امام (عليه السلام) را سال 232ق دانسته اند. علامه مجلسي نيز در بحارالانوار از مصباح شيخ طوسي، اقبال الاعمال سيد بن طاوس، مناقب ابن شهر آشوب و مصباح كفعمي، تولد امام (عليه السلام) را به سال 232ق نقل كرده است. احتمالاً ادعاي الياش مبني بر تولد امام (عليه السلام) در ربيع الاول 230ق از بحارالانوار اخذ شده است؛ اما بايد توجه داشت كه علامه مجلسي اين قول را از ارشاد مفيد نقل كرده است، در حالي كه در ارشاد چنين تاريخي به چشم نمي خورد و شيخ مفيد ربيع الثاني سال 232ق را تاريخ ولادت امام (عليه السلام) ذكر كرده است؛ چنانكه در مسارالشيعه نيز همين تاريخ را آورده است. [4] .

مسعودي سن امام حسن عسكري را در هنگام وفات در 260ق، 29 سال ذكر كرده است؛ بنابراين از نظر مسعودي امام در سال 231ق متولد شده است. [5] ابي عبدالله حسين بن حمدان خصيبي تولد امام عسكري (عليه السلام) را در سال 233ق نوشته است. [6] در آثار اهل تسنن، تولد امام در سال هاي 231ق [7] و 232ق [8] ذكر شده است.

همچنين الياش تولد امام عسكري (عليه السلام) را در ماه ربيع الاول ذكر كرده است؛ در حالي كه اكثر مورخان، محدثان و تذكره نويسان شيعه و سني ولادت آن حضرت را در ماه ربيع الثاني دانسته اند؛ [9] اما بر سر روز ميلاد آن حضرت اختلاف وجود دارد و دهم [10] ، هشتم [11] يا چهارم [12] ربيع الثاني را ذكر كرده اند. شيخ حر عاملي نيز به همين اختلاف اشاره كرده و در ارجوزه خود درباره ي تاريخ ميلاد آن حضرت چنين سروده است:



مولده شهر ربيع الآخر

و ذاك في يوم شريف العاشر



في يوم الاثنين و قيل الرابع

و قيل في الثامن و هو شايع [13] .



ممكن است الياش تولد امام (عليه السلام) در ماه ربيع الاول را از كتاب وفيات الاعيان ابن خلكان اخذ كرده باشد؛ البته ابن خلكان علاوه بر ماه ربيع الاول، به ماه ربيع الثاني نيز اشاره كرده و هر دو قول را با عبارت «وقيل» آورده است كه نشان مي دهد خود او نيزعلم به صحت يكي از اين دو قول نداشته است. [14] .

الياش ادعا مي كند كه شيخ كليني ميلاد امام را در ماه رمضان دانسته است؛ هر چند اين مطلب مي تواند صحيح باشد، اما در نسخه اي از كتاب الكافي ماه ربيع الثاني به جاي ماه رمضان ذكر شده است. [15] .