پيشوايان معصوم مظهر زيباي ارزشهاي متعالي انسان و تجلي آيات قرآني در حيات اجتماعي و سياسي خويشند. صفات متضاد در اقيانوس وجودشان به هم پيوند خورده و منظره دل انگيزي از انسان كامل را فرا روي عاشقان فضيلتها و پاكيها قرار داده است. شبانگاهان ميعاد نيايشها و خلوت خالصانه آنها با معبود هستي است و روزها ميدان جهاد و اميد بخشيدن به آينده و نهراسيدن از شبهاي ديجور ظلم و ستم. درياي فضيلت آنان مجموعه اي از بيم و اميد، ولايت و برائت، شوق و اندوه، خروش و بردباري، عبادت و جهاد و زهد و مسئوليت پذيري در مسائل مهم اجتماعي است. همه اينها در سايه لطف الهي تحقق مي يابد كه همواره جامعه را از وجود آنان بهره مند ساخته است.

امام عسكري عليه السلام ستاره درخشاني از منظومه نور و عصمت است. وقتي بر سجاده اش قامت نماز مي بندد، از همه دنيا مي برد، عابدان را به حسرت وا مي دارد و انسانهاي دور افتاده از وصال و فطرت را به ساحل بندگي رهنمون مي شود. صالح ابن وصيف، زندانبان حضرت، بدين امر اعتراف كرده است. او در پاسخ به كساني كه او را به سخت گيري بيشتر فرا مي خواندند، گفت: چه كنم؟ شرورترين افراد را بر وي مي گمارم، ولي پس از چندي جذبه اش آنان را به نماز و روزه وا مي دارد. [1] .

امام عليه السلام در صحنه هاي اجتماعي ـ سياسي نيز براي حق باوران و عدالت جويان الگويي جامع است. تحمل شجاعانه ي زندان و سازماندهي شيعيان و حفظ آنها از طاغوت زمان كه هر يك در اين نوشتار جداگانه مورد بررسي قرار مي گيرد، بخشي از اقدامهاي آن امام راستين در عرصه هاي فراز و نشيب اجتماع و سياست است.