قبل از آنكه در مورد چگونگي ولادت سيزدهمين معصوم خاندان عصمت و طهارت (عليهم السلام) توضيحاتي بدهيم، جا دارد در مورد مادر گرامي امام حسن عسكري (عليه السلام)، قدري تأمل كنيم. هر چند در اين باب سخن، كم گفته و كتاب هاي كمي نوشته شده است؛ ولي ما جهت اداي وظيفه، چند خطي را در وصف مادر امام يازدهم مي نگاريم.

حضرت سوسن (عليهاالسلام) از بانوان ارجمند و دانشمندي است كه در زادگاه خود از بزرگ زادگان بود. دست تقدير، او را به مدينه آورد و در آنجا به افتخار همسري امام هادي (عليه السلام)، نايل گشت. ايشان داراي نام هاي متعدد مانند: سوسن، سليل و



[ صفحه 9]



حديث مي باشند. [1] .

هنگامي كه او را نزد امام هادي (عليه السلام) آوردند و او همسر امام گرديد، امام هادي (عليه السلام) در شأن او چنين فرمود: «سليل؛ از هر آفت و نقص و پليدي و ناپاكي بيرون كشيده شد.» [2] سپس به او فرمود: «به زودي خداوند حجتش را بر خلقش عطا مي كند كه سراسر زمين را همان گونه كه پر از ظلم و جور شده، پر از عدل و داد مي كند.» [3] .

همچنين او را به عنوان «جده» (جده ي امام قائم (عج)) مي خواندند.

عالم بزرگ، شيخ صدوق (رحمة ا...) نقل مي كند: امام زمان (عليه السلام) يك روز ظاهر شد و از حق جده اش در برابر جعفر كذاب دفاع نمود.

ايشان در ادامه مي نويسد: مادر امام حسن عسكري (عليه السلام) وصيت كرده بود وقتي از دنيا رفتم، مرا در كنار قبر شوهرم، امام



[ صفحه 10]



هادي (عليه السلام) و قبر فرزندم، امام حسن عسكري (عليه السلام) (در شهر سامرا) به خاك بسپاريد.

وقتي از دنيا رفت، مردم خواستند او را در آنجا دفن كنند. اما جعفر كذاب، ممانعت نمود و گفت: اينجا خانه ي من است و كسي اجازه ندارد در اينجا دفن شود. در اين هنگام حضرت ولي عصر (عليه السلام) ظاهر شد و به جعفر فرمود: «اي جعفر! آيا اين خانه، خانه ي توست يا خانه ي من؟!»

به اين ترتيب امام زمان (عليه السلام) از حق جده اش، سوسن (عليهاالسلام) دفاع نمود و سپس از نظرها غايب گرديد. [4] .

روايت شده است: پس از شهادت امام حسن عسكري (عليه السلام) شخصي به نام احمد بن ابراهيم كه از شيعيان آشنا بود، نزد حضرت حكيمه (عليهاالسلام) آمد و در ضمن سؤالاتي، از ايشان پرسيد: فرزند امام حسن عسكري (عليه السلام) در كجا تشريف دارند؟

حكيمه فرمود: او پنهان و از نظر غايب است.

احمد گفت: پس شيعيان بايد به چه كسي پناهنده شوند و



[ صفحه 11]



مراجعه كنند؟

حكيمه فرمود: به جده، مادر امام حسن عسكري (عليه السلام) (سوسن).

باز احمد از روي تعجب پرسيد: آيا از كسي پيروي كنم كه به زني وصيت كرده است.

حكيمه فرمود: همچون پيروي از امام حسين (عليه السلام) كه در ظاهر به خواهرش حضرت زينب (عليهاالسلام) وصيت كرد. [5] .

اين ماجرا نشان دهنده ي عظمت و بزرگي مادر گرامي امام حسن عسكري (عليه السلام) مي باشد كه شايستگي نگه داشتن اسرار امامت و وصايت را همچون حضرت زينب (عليهاالسلام) يافته است.

حال درباره ي ولادت امام همام، امام حسن عسكري (عليه السلام) توضيح مي دهيم. باشد كه مورد عنايت فرزند بزرگوارش، حضرت بقيةا... الاعظم قرار بگيرد.

امام حسن عسگري (عليه السلام) طبق گفته ي اكثر حديث نويسان در سال 232 ه.ق در شهر مدينة الرسول به دنيا آمدند.

درباره ي وضعيت ظاهري اين امام بزرگوار، فقط آنچه از تاريخ



[ صفحه 12]



به دست ما رسيده است، اين است كه ايشان صورتي گندمگون، چهره اي زيبا، گونه هايي سرخ، پيشاني گشاده، چشماني درشت و سينه اي پهن داشته است. [6] .



[ صفحه 13]