حضرت عسكري عليه السلام علاوه بر تربيت شاگردان و تشويق نويسندگان، خود نيز دست به قلم برده و كتب و نامه هاي فراواني را براي توسعه علم و دانش و هدايت و راهنمايي جامعه از خود به يادگار گذاشته است كه به نمونه هايي اشاره مي شود:
يك. تفسير القرآن كه حسن بن خالد برادر محمد بن خالد آن را نقل كرده است. قابل يادآوري است كه امروزه كتابي با عنوان «تفسير الامام العسكري عليه السلام» موجود است كه عالمان رجال و حديث بر آن نقدها دارند و آن را غير از نوشته اصلي مي دانند.
دو. كتاب «المنقبه» كه مشتمل بر بسياري از احكام و مسائل حلال و حرام است. (1)
به جز اينها كتب ديگري نيز به آن حضرت منسوب است. (2)
سه. نامه هاي فراوان.
درزمان امام حسن عسكري عليه السلام تشيع در مناطق مختلف و شهرهاي متعددي گسترش يافته بود و شيعيان در نقاط فراواني متمركز شده بودند؛ شهرها و مناطقي، مانند: كوفه، بغداد، نيشابور، قم، آبه (آوه)، مدائن، خراسان، يمن، ري، آذربايجان، سامراء، جرجان و بصره كه از پايگاههاي شيعيان به شمار مي رفتند. در ميان اين مناطق، به دلائلي سامراء، كوفه، بغداد، قم و نيشابور از اهميت ويژه اي برخوردار بودند. (3)
حضرت براي گسترش فرهنگ تشيع، توسعه علم و دانش، و هدايت و سازندگي، نامه هاي فراواني به آن شهرها نوشته است، مانند: نامه آن حضرت به شيعيان قم و آوه كه متن آن در كتابها مضبوط است، (4) و نامه هاي فراوان حضرت به مردم مدينه، (5) و نامه اي كه امام به «ابن بابويه» نوشته، و نامه مفصلي كه حضرت خطاب به «اسحاق بن اسماعيل» و شيعيان نيشابور نوشته است. (6)
در نامه اخير، آن حضرت پس از توضيح درباره نقش امامت در هدايت امت اسلامي و تشريح ضرورت و اهميت پيروي از امامان و هشدار از سرپيچي از فرمان امام، نوشته اند: «.. اي اسحاق! تو فرستاده من نزد ابراهيم بن عبده هستي تا وي به آنچه من در نامه اي كه توسط محمد موسي نيشابوري فرستاده ام، عمل كند. تو و همه كساني كه در شهر تو هستند، موظفيد بر اساس نامه مزبور عمل كنيد.» (7)

1. الذريعه الي تصانيف الشيعه، ج 3، ص 149.
2. تدوين السنه، سيد محمد رضا حسيني، قم، مكتب الاعلام الاسلامي، 1418 ه. ق، ص 185.
3. حياه الامام العسكري، محمدجواد طبسي، قم، دفتر تبليغات، ص 223؛ تاريخ الشيعه، شيخ محمد حسين مظفر، مكتبه بصيرتي، ص 62، 78 و 102؛ سيره پيشوايان، ص 632.
4. معادن الحكمه في مكاتب الائمه، فيض كاشاني، ص 264.
5. بحارالانوار، ج 50، ص 317.
6. همان.
7. اختيار معرفه الرجال، شيخ طوسي، دانشگاه مشهد، ص 575؛ بحارالانوار، ج 50، صص 219 323.