بازگشت

نام هاي آن حضرت


محدثان و مورخان، نام هاي متعددي براي آن بانو آورده اند، از آن جمله: نرجس، سوسن، صقيل، صيقل، حديثه، حكيمه، مليكه، ريحانه و خمط. اما مشهورترين نام او «نرجس» و معروفترين كنيه اش «ام محمد» است. در گذشته خاطر نشان ساختيم كه نام هاي متعدد براي يك انسان، هرگز دلالت بر شخصيت هاي متعدد نمي كند، همان گونه كه بانوي نمونه ي اسلام، فاطمه عليهاالسلام به تناسب ابعاد و ويژگي هاي پرشكوهش، داراي نام هاي متعدد و گوناگون بود. اين بانوي بزرگ داراي نام هاي متعددي است كه هر كدام از آنها معناي خويش را دارد و بعدي از شخصيت هاي والاي او را نشانگر است، كه از جمله ي آنها:
1 - «نرجس» كه نام برخي گل هاي عطرآگين است.

2 - «خمط» نوعي درخت ميوه است كه قرآن نيز آن را به كار برده است. [1] .

3 - «سوسن» نام نوعي گل خوشبو و معطر و پرفايده است كه در كتاب هاي طب نيز آمده است.

4 - «صقيل» به مفهوم پديده ي نوراني و پر جلوه و نرم است. به هر حال هيچ مانعي ندارد كه يك زن با شخصيت، داراي نام هاي متعددي باشد و هر كدام از آنها در مورد او به تناسب به كار رود. و در مورد مادر گرامي حضرت امام مهدي عليه السلام چه بسا كه اين نام هاي پرمعنا و متعدد، بر اساس مصالح سياسي و اجتماعي بوده كه براي ما ناشناخته مانده است. همچنين روشن است كه بحث در حسب و نسب اين بانوي با فضيلت نيز به اصل بحث ضرري نمي رساند، چرا كه شخصيت مورد نظر يكي است و در مورد حسب و نسب او ديدگاه ها متفاوت است. ما در اينجا دو ديدگاه معروف و مشهور دانشمندان و محدثان خويش را در مورد حسب و نسب آن بانوي انديشمند و بزرگ مي آوريم.

***

[1] سوره سباء، آيه ي 16، (... ذواتي أكل خمط...).