بازگشت

نگرشي بر اين روايت


همان گونه كه ملاحظه شد، اين روايت از منشاء خانوادگي «نرجس» و سرگذشت شگفت انگيز زندگي او چيزي نمي گويد و تنها بيانگر اين مطلب است كه آن بانو در خانه دختر امام جواد عليه السلام بود و در همانجا هم حضرت امام حسن عسكري عليه السلام او را ديد و شكوه و عظمت معنوي را در قامت برافراشته و چهره ي پرنجابت و پيشاني بلند او خواند. اما اين روايت از چگونگي رسيدن او به شهر تاريخي سامرا و به خانه ي جناب حكيمه خاتون ساكت است. برخي از انديشمندان معاصر، در اين انديشه اند كه ميان دو روايت پيوند دهند، به همين جهت مي گويند: در روايت نخست، جمله اي كه حضرت امام هادي عليه السلام خطاب به حكيمه مي فرمايد: «يا بنت رسول الله! خذيها الي منزلك... فانها زوجه أبي محمد و أم القائم.» دختر پيامبر! او را به خانه ي خود ببر و مقررات دين را به او تعليم كن؛ چرا كه همسر فرزندم حسن عليه السلام و مادر آخرين امام نور «قائم» آل محمد عليهم السلام خواهد بود.

با اين بيان، نرجس عليهاالسلام به خانه ي دختر امام جواد عليه السلام آمد و در آنجا بود كه امام حسن عسكري عليه السلام او را ديد و بدو نگريست، چرا كه همسر او بود. اما حقيقت اين است كه در روايت دوم واژه هايي به كار رفته است كه با اين تأويل و تفسير نمي سازد. براي نمونه: حكيمه مي گويد: «كانت لي جاريه يقال لها: نرجس» و اين جمله دلالت بر اين مي كند كه نرجس نه در خانه او به عنوان ميهمان كه خدمتگزار بوده و او از موضع سرور و سالار او سخن مي گويد.

ديگر اين كه مي گويد: «و وهبتها لأبي محمد» اين جمله نيز با جمله ي امام هادي عليه السلام كه در روايت اول آمده است، نمي سازد كه مي فرمايد: «فانها زوجه أبي محمد».

***