گرچه امام عسكري به حكم شرائط نامساعد و محدوديت بسيار شديدي كه حكومت عباسي برقرار كرده بود، موفق به گسترش دانش دامنه دار خود در سطح كل جامعه نشد، اما در عين حال، با همان فشار و خفقان شاگرداني تربيت كرد كه هر كدام به سهم خود در نشر و گسترش معارف اسلام و رفع شبهات دشمنان نقش مؤثري داشتند/ »شيخ طوسي» - ره - تعداد شاگردان حضرت را متجاوز از صد نفر ثبت كرده است(1) كه در ميان آنان چهرههاي روشن، شخصيتهاي برجسته و مردان وارسته اي مانند: احمد بن اسحاق اشعري قمي، ابو هاشم داود بن قاسم جعفري، عبدالله بن جعفر حميري، ابو عمرو عثمان بن سعيد عَمري، علي بن جعفر و محمد بن حسن صفّار به چشم ميخورند كه شرح خدمات و كوششهاي آنان در اين كتاب نميگنجد و زندگينامه پر افتخار و آموزنده آنان را ميتوان در كتب رجال خواند/ علاوه بر تربيت اين شاگردان، گاهي چنان مشكلات و تنگناهايي براي مسلمانان پيش ميآمد كه جز حضرت عسكري كسي از عهده حل آنها بر نميآمد. امام در اين گونه مواقع، در پرتو علم امامت، با يك تدبير فوق العاده، بن بست را ميشكست و مشكل را حل ميكرد.