»معتمد» عباسي كه با شهادت امام عسكري - عليه السلام - به خيال خام خويش، به مقصد و مرادخود رسيده بود، تصور ميكرد ديگر خطري سر راه حكومت خودكامه وي وجود ندارد، ولي براي اطمينان خاطر خود دست به اعمال ديگري زد كه نشانه جاه طلبي و عمق نگراني او از ناحيه فرزند امام بود. او به عدهاي مأموريت داد كه وارد منزل امام شوند و اثاثيه حضرت را كاملاً بازرسي كرده آنها را مهر و موم نمايند . از طرف ديگر، چون شنيده بود كه از حضرت عسكري - عليه السلام - فرزندي باقي مانده، در صدد يافتن او بر آمد و دستو داد عدهاي از قابلهها، زنان و كنيزان آن حضرت را معاينه نمايند و اگر آثار حملي در آنان مشاهده شد، گزارش كنند. نقل شده است كه يكي از قابلهها به كنيزي ظنين شد و از طرف خليفه دستور داده شد كه آن كنيز را در محليل تحت نظر قرار بدهند و «نحرير» (يكي از درباريان، و پيشكار مخصوص خليفه) همراه عدهاي از زنان مراقب حالاو باشند تا صدق و كذب گزارش معلو گردد. (1) مدّت دو سال آن كنيز تحت نظر بود ولي سر انجام اثري از حمل ظاهر نشد و كذب گزارش روشن گشت! (2) در اين هنگام معتمد براي آنكه وانمود كند كه از امام عسكري - عليه السلام - فرزندي باقي نمانده، و شيعيان از وجود امام بعدي نوميد گردند، دستور داد ميراث آن حضرت ميان مادر و برادرش جعفر تقسيم شود (3)، ولي شيعيان همچنان عقيده داشتند كه از امام فرزندي باقي مانده است كه امامت را به عهده دارد (4)، زيرا تعدادي از آنان فرزند خردسال امام را قبلاً ديده بودند (چنانكه نمونه آن را قبلاً گفتيم .) در هر حال فشار و اختناق و انواع محدوديتها در مورد خاندان امام براي يافتن امام دوازدهم همچنان ادامه داشت تا آنكه قيام «يعقوب بن ليث صفاري «در «خراسان»، و مرگ ناگهاني «عبد الله بن يحيي بن خاقان» و آشوب و فتنه »صاحب الزنج» در «بصره» پيش آمد و دربار عباسي تمام نيروي خود را براي مقابله با اين حركتهابسيج كرد و ديگر مجال تعرّض و سختگيري در مورد خاندان امام باقي نماند! (5)
***
1- كليني، اصول كافي، تهران، مكتبة الصدوق، 1381 ه'. ق، ج 1، ص 505 - مجلسي، بحار الأنوار، ط 2، تهران، المكتبة الاسلامية، 1395 ه'. ق، ج 50، ص 329.
2- كليني، اصول كافي، تهران، مكتبة الصدوق، 1381 ه'. ق، ج 1، ص 505 - مجلسي، بحار الأنوار، ط 2، تهران، المكتبة الاسلامية، 1395 ه'. ق، ج 50، ص 329.
3- كليني، اصول كافي، تهران، مكتبة الصدوق، 1381 ه'. ق، ج 1، ص 505 - مجلسي، بحار الأنوار، ط 2، تهران، المكتبة الاسلامية، 1395 ه'. ق، ج 50، ص 329.
4- علي بن عيسي الاربلي، كشف الغمة، تبريز، مكتبة بني هاشمي، 1381 ه'. ق، ج 3، ص 199 - فتّال نيشابوري، روضة الواعظين، ط 1 بيروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، 1406 ه'. ق، ص .276
5- مجلسي، بحار الأنوار، ط 3، تهران، المكتبة الاسلامية، 1395 ه' .ق، ج 50 ص 331 - محمد بن جرير بن رستم طبري، ط 3، قم، منشورات الرضي،، 1363 ه'. ش، ص 224 - صدوق، كمال الدين، قم، مؤسسة النشر الاسلامي (التابعة) لجماعة المدرسين، 1405 ه'. ق، ص .475 (#در تنظيم و نگارش اين بخش از كتاب، علاوه بر مآخذي كه در پاورقيها آمده، از منابع ياد شده در زير استفاده شده است كه لازم ميدانم در اينجا از نويسندگان آنها سپاسگزاري كنم: پيشواي يازدهم حضرت اما حسن عسكري (نشريه مؤسسه در راه حق). دورنمايي از زندگاني پيشوايان اسلام تأليف استاد آيت الله جعفر سبحاني - خاندان وحي، تأليف حجة الاسلام و المسلمين سيد علي اكبر فزشي .