بر اثر نفوذ و تسلط تركان در دربار خلافت، وضع به گونهاي بود كه خليفه يك مقام تشريفاتي بيش نبود ورتق وفتق امور عملاً در دست تركان قرار داشت . روزي گروهي از تركان وارد قصر معتز شدند و او را كشان كشان به اتاقي بردند، آنگاه او را با چوب و چماق كتك زده و پيراهنش را سوزاندند و او را در حياط قصر زير آفتاب نگه داشتند. آفتاب آن روز به قدري گرم بود كه زمين مانند تنور داغ بود و هيچ كس نميتوانست دو پاي خود را بر روز زمين بگذارد و ناچار بود به اصطلاح پا بپا شود. در اين موقع تركان او را از مقام خلافت خلع كردند و گروهي را بر اين خلع گوه گرفتند. سپس به منظور قتل خليفه معزول تصميم گرفتند او را به يك نفر بسپارند تا در اثر گرسنگي و تشنگي و شكنجه هاي فراوان به زندگي او خاتمه دهد. بدين گونه خليفه را در حالي كه نيمه جاني در بدن داشت، در سردابي جا دادند و درب سرداب را با خشت و گچ مسدود كردند و معتز به همان حالت زنده به گور شد!(1)
***
1- ابن طقطقا، همان كتاب، ص 243 - ابن اثير، الكامل في التاريخ، بيروت، دار صادر، ج 7، ص 196. - 195 كيفيت كشته شدن معتز به گونههاي ديگر نيز نقل شده است، ر.ك به: سيوطي، تاريخ الخلفأ، الطبعة الثالثة، بغداد، مكتبة المثني، 1383 ه'. ق، ص 360 - مسعودي، مروج الذهب، بيروت، دار الأندلس، ج 4، ص .97