حسن بن علي عسكري عليه السلام يازدهمين پيشواي شيعه و سيزدهمين معصوم، بر اساس نوشته ي تاريخ نگاران در روز دهم يا هشتم يا چهارم ماه ربيع الثاني سال دويست و سي و دو، در مدينه ي منوره چشم به جهان گشود.

ابن خلكان تولد حضرت امام عسكري عليه السلام را روز پنجشنبه ي يكي از ماه هاي سال دويست و سي و يك ذكر كرده است.

بنابر قولي، وي بيست و هشت سال زندگي كرد [1] مسعودي سن آن امام عليه السلام را هنگام شهادت بيست و نه سال دانسته، بنابراين وي بايد تولد آن حضرت را در سال دويست و سي و يك معتبر بداند.

همه مورخان اتفاق نظر دارند كه رحلت امام عسكري عليه السلام در هشتم ربيع الاول سال دويست و شصت اتفاق افتاده است [2] گرچه برخي جمادي الاولي آن سال را نقل كرده اند.

از آن جا كه رحلت امام هادي عليه السلام در سال دويست و پنجاه و چهار رخ داد، طبعا دوران امامت حضرت عسكري عليه السلام شش سال و بر اساس گفته ي سعد بن عبدالله پنج سال و هشت ماه بوده است.

پدر گرامي اش حضرت امام هادي عليه السلام مي باشد و درباره ي نام مادرش - كه از ام ولدها بوده - گزارش هاي مختلفي وجود دارد. در برخي منابع، نام آن بانوي والامقام را حديث يا حديثه و در برخي ديگر سوسن و عسفان ذكر كرده اند.

صاحب عيون المعجزات نام صحيح او را سليل دانسته و با عبارت: «كانت من العارفات الصالحات» وي را ستوده است [3] .



[ صفحه 471]



اين بانوي ارجمند، از زنان نيكوكار و داراي بينش اسلامي است و در فضيلت او همين بس كه پس از شهادت حضرت عسكري عليه السلام پناهگاه و نقطه ي اتكاي شيعيان در آن مقطع زماني بسيار بحراني و پر اضطراب بود [4] .

مسعودي رحمه الله در كتاب اثبات الوصيه مي نويسد:

روايت شده است كه وقتي سليل، مادر حضرت عسكري عليه السلام، نزد امام هادي عليه السلام آمد، آن بزرگوار فرمود:

سليل از آفت ها، گزندها و ناپاكي ها محفوظ است.

پس از اين سخنان به سليل فرمود:

به زودي خدا حجت خود را به تو عطا مي كند تا زمين را پر از عدل و داد نمايد، آن طور كه پر از ظلم و جور شده است.

از آن جا كه پيشواي يازدهم به دستور خليفه ي عباسي در سامرا در محله ي عسكر سكونت اجباري داشت، عسكري ناميده شد [5] .