بدلايلي كه قبلا ديديم، از آنجا كه خلفا به درستي مي دانستند كه ائمه عليهم السلام مورد توجه و علاقه و احترام عموم مردم مي باشند، همواره از امكان اجتماع مردم به دور ائمه (ع) و اظهار اطاعت و انقياد آنها از حضرات ترس و نگراني شديد داشتند و به انحاء مختلف، تا آنجا كه مي توانستند از اين امر جلوگيري مي نمودند.

مهمترين كاري كه در اين باره مي كردند، اين بود كه به دور ائمه عليهم السلام حصاري نامرئي از جاسوسين و مأمورين مي گذاشتند و اشخاص و شيعيان و دوستاني را كه از راههاي دور به قصد كسب فيض و يا پرسش سئوالات و مشكلات و يا اداي وجوهات شرعيه و يا بالاخره زيارت آن حضرات، خدمت مي رسيدند، مورد شناسائي و بازجوئي و در بسياري از موارد آزار و اذيت و زندان و غيره قرار مي دادند.



[ صفحه 52]



البته اين طور حربه ها فقط در مورد مردم عادي موثر است. و لذا در مومنين و شيعيان واقعي و امتحان داده، موثر واقع نمي شد و آنها براي اموري كه فوقا برشمرده شد، حتي از راه هاي دور، خدمت ائمه (ع) مي رسيدند و مامورين و حكومت وقت هم كه اصرار آنها را مي ديدند بيش از حد معيني سخت گيري را روا نمي ديدند.

اما از آنجا كه هميشه اكثريت قاطع مردم را مردم عادي تشكيل مي دهند، وجود اين نوع سخت گيريها بهر حال دست آنها را از ائمه عليهم السلام كوتاه مي نمود و سبب مي شد كه انوار هدايت و فيض از طرف آن حضرات به آنها نرسد و رشد نيابند و همين موضوع هم باعث مي شد كه دست بيعت و اطاعت آنها در دست ائمه (ع) قرار نگيرد. و به اين ترتيب خلفاء موفق مي شدند با اندكي فشار و سخت گيري بين اكثريت قاطع مردم و ائمه ديواري نامرئي كشيده و آنها را جدا بنمايند. [1] .

علاوه بر اين، بسياري از شيعيان خاص و دوستان واقعي آن حضرات هم در اين راه به زحمات و صدمات بزرگ دچار مي شدند اما باطيب خاطر قبول مي كردند و راضي هم بودند كه امتحان خود را خوب داده اند و نزد پيامبر (ص) و ائمه كه جانشينان



[ صفحه 53]



واقعي آن حضرت ميباشند روسفيد شده اند.

البته در اين باره مي توان شواهد مشهور و زيادي نقل كرد اما چون ذكر آنها با روش ما كه بنا را بر اختصار گذاشته ايم معارض است صرف نظر مي نمائيم.



[ صفحه 54]