آيا امام حسن عسكري ع برادري به اسم جعفر كذاب داشته است؟ اگر چنين است، پس چگونه او كه فرزند امام و تحت تربيت امام نيز بود، دچار انحراف گرديد؟

پاسخ:
در مورد اينكه امام هادي عليه السلام فرزندي به نام جعفر معروف به جعفر كذاب داشته اند، ميان مورخين شيعي و حتي غير شيعي اختلافي نيست.
در پاسخ سؤال ديگر متذكر مي شويم كه ائمه عليهم السلام بجهت آگاهي كامل شان به تمام جوانب مسائل تربيتي و رعايت دقيق آنها در مورد فرزندان خود، انسان هاي صالحي را تحويل جامعه اسلامي دادند كه در طول تاريخ جوامع اسلامي بهره هاي فراواني از وجود اين افراد بردند و هر كدام منشأ خدمات زيادي بودند و حتي امروزه نيز بارگاه و مرقدشان محلي براي جذب قلوب بسوي دين و معنويت است. اما نكته مهم اين است كه تربيت صحيح به معناي سلب اختيار و جبر نيست. يعني حتي براي كسي كه در نهايت تربيت صحيح قرار گرفته، هر لحظه ممكن است در اثر عدم مراقبت و رعايت مسائل تربيتي و بروز عوامل انحراف، به سوي فساد كشيده شود. پس هر چند ائمه عليهم السلام و انبياء الهي فرزندان خود را تربيت صحيح نموده اند، ولي ممكن است بعضي از فرزندان در اثر حسادت يا حب جاه و مقام و يا همنشيني با افراد ناباب، دچار انحراف گردند. البته نبايد نقش بعضي از مادران را از نظر دور داشت چون بر اساس قانون وراثت، انتقال بعضي از صفات مادر به فرزند، زمينه انحراف را در آنها آماده تر مي كند.
در پايان تذكر اين نكته لازم است كه به همين دلايلي كه بيان شد برخي از فرزندان انبياء الهي نيز از مسير حق منحرف شدند و به راه تباهي رفتند، چنانكه خداوند در مورد فرزند نوح مي فرمايد: «قَالَ يَنُوحُ إِنَّهُ لَيْس مِنْ أَهْلِك إِنَّهُ عَمَلٌ غَيرُ صلِحٍ فَلا تَسئَلْنِ مَا لَيْس لَك بِهِ عِلْمٌ إِني أَعِظك أَن تَكُونَ مِنَ الْجَهِلِينَ[1]فرمود: «اي نوح! او از اهل تو نيست! او عمل غير صالحي است] فرد ناشايسته اي است [! پس، آنچه را از آن آگاه نيستي، از من مخواه! من به تو اندرز مي دهم تا از جاهلان نباشي!! «

***

[1]-سوره هود، آيه 46