بازگشت

سفارش به تقيه كردن در هنگام خطر


دو نفر از شيعيان به نام هاي ابويعقوب و ابوالحسن مي گويند: در محضر امام حسن عسكري عليه السلام بوديم، يكي از شيعيان به آن حضرت گفت: مردي از برادران شيعه ما در دينش مورد امتحان بعضي از جاهلان غير شيعه قرار گرفت و از من خواست (تا او را راهنمايي كنم) چگونه از دست آنها نجات يابد. (من) به او گفتم: آن جاهلان غير شيعه به تو چه مي گويند؟ (و از تو چه سوالي مي پرسند؟)
او گفت: از من مي پرسند: آيا فلاني (ابوبكر) امام و خليفه بعد از رسول خداصلي الله عليه وآله وسلم است؟ من به ناچار بايد بگويم: نعم آري، وگرنه (آنها) مرا سخت به باد كتك مي گيرند (و مرا مي زنند) وقتي گفتم: نعم آري، به من مي گويند: بگو سوگند به خدا، من در جواب مي گويم نعم. و منظورم از آن واژه، يكي از نعمت هاي الهي (مانند گوسفند و گاو و شتر) است و نه به معني آري (كه آنها انتظار شنيدن آن را دارند.)
به او گفتم: هرگاه جاهلان غير شيعه از تو خواستند قسم بخوري و بگويي: واللَّه، (تو) اين كلمه را به گونه اي ديگر بگو: مثلاً وَلّي وَلّي كه منظورت سوگند نيست؛ ولي آنها اين اختلاف تلفظ را تشخيص نمي دهند و تو از دست آنها نجات پيدا مي كني.
او به من گفت: اگر آن جاهلان بر من تحميل كردند كه به طور آشكار بگويم واللَّه، فلاني امام بعد از رسول خداصلي الله عليه وآله وسلم است، (من) چه كار كنم؟ من به او گفتم: هاء «واللَّه» را ضمه بده، كه در اين صورت سوگند نيست؛ چون «هاء» را كسره نداده اي.
او رفت و بعد از مدتي نزد من آمد و گفت: جاهلان غير شيعه از من پرسيدند: آيا فلاني امام بعد از رسول خداصلي الله عليه وآله وسلم است؟ من همان طور كه تو گفته بودي، جواب دادم (و نجات پيدا كردم.)
امام حسن عسكري عليه السلام مرا ستود (و مرا تشويق كردند) و فرمودند: تو مشمول سخن پيامبر خداصلي الله عليه وآله وسلم هستي كه فرمود: الدّالُ عَلَي الخَيْرِ كَفاعِلِهِ؛ اجر راهنمايي كننده به سوي خير، مانند انجام دهنده آن كار خير است. خداوند (متعال) به اين دوست تو (سعيد) كه تقيّه كرد پاداش بسيار داد و گناهانش را آمرزيد و همچنين به تو (كه او را راهنمايي كردي) مانند آن پاداش را عطا فرمود.
اين حادثه عجيب، حاكي از آن است كه شيعيان در عصر امام حسن عسكري عليه السلام در شديدترين فشارها و خطرهاي طاغوتيان بودند و امام عليه السلام براي حفظ جان آنها، دستور به رازپوشي و تقيه مي دادند.(1)

***

1) محمد محمدي اشتهاردي، نگاهي بر زندگي امام حسن عسكري عليه السلام، ص 86.