سومين خليفه معاصر امام عسكري - عليه السلام - معتمد عباسي است. چهار سال از دوران امامت حضرت عسكري - عليه السلام - در دوران حكومت او سپري شده است . معتمد در سال 229 متولد شد و در سال 256 به وسيله تركان به خلافت رسيد و در سال 279 در گذشت . اگر مورخان درباره مهتدي (پسر عموي معتمد) (1) مطالبي تمجيدآميز نوشته و تا حدي او را ستودهاند، در مقابل، در بيان فساد اخلاق معتمد داد سخن دادهاند و اتفاق نظر دارند كه او شيفته عياشي و خوشگذراني بود و آنچه براي او مطرح نبود كار و گرفتاريهاي مردم بود. از اين جهت مردم نيز از او روي گردان بودند و چشم اميد به برادر او «موفق» (طلحه) دوخته بودند زيرا به علت آنكه او بشدت در فساد اخلاق و شهوات غوطه ور شده بود(2)، برادرش «موفق «زمام امور را به دست گرفته بود . مورخان در باب اقتدار «موفق» در عصر معتمد مينويسند: گرچه زمام خلافت بظاهر در دست «معتمد» بود، اما در واقع گرداننده خلافت «موفق» بود و براي معتمد از خلافت نامي بيش نبود. (3)
***
1- مهتدي فرزند «وافق بن معتصم» و «معتمد» فرزند متوكل بن معتصم» بود .
2- سيوطي، تاريخ الخلفأ، الطبعة الثالثة، بغداد، مكتبة المثني، ص 363 و - 367مسعودي، مروج الذهب، بيروت، دار الأندلس، ج 4، ص 123 و .131
3- ابن طقطقا، الفخري، بيروت، دار صادر، 1386 ه'. ق، ص 250 - دكتر ابراهيم حسن، تاريخ سياسي اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاينده، ج 4، انتشارات جاويدان، 1360ه'. ش، ج 2، ص .378